دیسک کمر یکی از شایعترین مشکلات ستون فقرات است که بسیاری از افراد در سنین مختلف با آن مواجه میشوند. وقتی بخش میانی دیسک دچار بیرونزدگی یا فشار روی عصب میشود، علائمی مثل درد کمر، انتشار درد به پاها، بیحسی و حتی ضعف عضلانی ظاهر خواهد شد. خوشبختانه در بیشتر موارد، نیاز به جراحی وجود ندارد و میتوان با روشهای غیرتهاجمی و ایمن، به بهبود علائم و کیفیت زندگی بیماران کمک کرد. درمان دیسک کمر بدون جراحی شامل طیفی از تکنیکها مانند فیزیوتراپی، دارو درمانی، تزریقات تخصصی، لیزر و روشهای نوین بازتوانی است که بسته به شدت مشکل انتخاب میشوند. مراجعه به یک متخصص باتجربه و مشورت با دکتر دیسک کمر میتواند بهترین مسیر درمانی را مشخص کند. در این مقاله با مؤثرترین روشهای درمان غیرجراحی دیسک کمر آشنا میشوید تا بتوانید تصمیمی آگاهانه برای بازگشت به زندگی بدون درد بگیرید.
فهرست مطالب
- 1 آیا درمان دیسک کمر بدون جراحی امکان پذیر است؟
- 2 تمرین های ورزشی
- 3 روشهای متداول درمان دیسک کمر بدون جراحی
- 4 درمانهای کمتهاجمی و تزریقی برای درمان دیسک کمر
- 5 روشهای نوین و تکنیکهای تخصصی برای درمان دیسک کمر بدون جراحی
- 6 روشهای غیرجراحی و مکمل برای درمان دیسک کمر
- 7 سوالات متداول
- 8 سخن پایانی
- 9 آیا درمان دیسک کمر بدون جراحی امکان پذیر است؟
- 10 تمرین های ورزشی
- 11 روشهای متداول درمان دیسک کمر بدون جراحی
- 12 درمانهای کمتهاجمی و تزریقی برای درمان دیسک کمر
- 13 روشهای نوین و تکنیکهای تخصصی برای درمان دیسک کمر بدون جراحی
- 14 روشهای غیرجراحی و مکمل برای درمان دیسک کمر
- 15 سوالات متداول
- 16 سخن پایانی
آیا درمان دیسک کمر بدون جراحی امکان پذیر است؟
در بیشتر موارد درمان دیسک کمر بدون جراحی امکانپذیر است و تنها درصد کمی از بیماران به جراحی نیاز پیدا میکنند. روشهای غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، ورزشهای اصلاحی، داروهای ضدالتهاب، تزریقهای تخصصی و حتی تکنیکهای نوین مثل لیزر و اوزونتراپی میتوانند درد و التهاب را کاهش داده و کیفیت زندگی فرد را بهبود دهند. انتخاب بهترین روش درمان به شدت آسیب و شرایط هر بیمار بستگی دارد و مشورت با دکتر دیسک کمر میتواند مسیر درمانی مناسب را مشخص کند.
روشهای غیرجراحی دیسک کمر بسیار متنوع هستند و بسته به وضعیت بیمار انتخاب میشوند. از درمانهای ساده مثل فیزیوتراپی گرفته تا روشهای تخصصیتر مانند تزریق اپیدورال، اوزونتراپی و لیزر، همگی میتوانند به کاهش فشار روی عصب و ترمیم تدریجی دیسک کمک کنند. نوع روش درمان را پزشک متخصص تشخیص میدهد.
برای توضیح چگونگی تاثیر گذاری تکنیک هایی که در ادامه برای درمان بیرون زدگی دیسک توصیه می شود، در ابتدا بهتر است توضیح مختصری از نحوه عملکرد دیسک طبیعی و نیز وضعیت آن در صورت بیرون زدگی ارائه دهیم. بین مهره های کمر در حالت عادی، بافت ژله ای مانندی به نام دیسک وجود دارد که به علت محتوی آب زیاد ، انعطاف پذیری بالایی داشته بنابراین می تواند نیروهای اضافه ی وارد شده به ستون فقرات را جذب کند و از منتقل شدن آن به مهره ها و در نتیجه آسیب آنها پیشگیری کند.
همچنین به مهره ها این اجازه را می دهد که در جهات مختلف حرکت داشته باشد و روی یکدیگر بلغزند. در صورتی که فرد بار اضافه ای را به ستون مهره خود تحمیل کند و یا حرکات غیر استاندارد با ستون مهره انجام دهد، این دیسک ها تغییر شکل داده و می تواند از فضای بین مهره ای بیرون بزند و با فشار روی ریشه های عصبی نخاعی، درد شدید و در موارد پیشرفته ضعف اندام ها را به دنبال داشته باشد.
شایع ترین محل بیرون زدگی دیسک بین مهره های 4-5 کمری و 5کمری و 1خاجی اتفاق می افتد (95٪ موارد) و شایع ترین سن بروز بیرون زدگی دیسک، بین 30-50 سالگی است.
برای حل مشکل بیرون زدگی دیسک، روش های درمانی مختلفی وجود دارد که در آخرین مرحله، جراحی های ستون فقرات قرار دارد که بسته به شدت و نحوه بیرون زدگی دیسک، می تواند دشوار و پرعارضه باشد.
اما در مواردی که به تشخیص پزشک متخصص شدت بیرون زدگی به حدی است که امکان به تعویق انداختن جراحی وجود دارد، می توان با استفاده از مانور های ورزشی ویژه ای این وضعیت ایجاد شده را اصلاح کرد. 90٪ افرادی که با دیسک بیرون زده تشخیص داده می شوند به جراحی نیاز نخواهند داشت چرا که با استفاده از مانورهایی بهبود می یابند.
تمرین های ورزشی
در ادامه تعدادی مانور ورزشی که در هنگام درد به شما کمک می کنند را معرفی می کنیم. این تمرین ها را حداقل سه بار در روز تا زمان رفع درد انجام دهید. اگر به مدت بیشتر از 2-3 هفته درد شما ادامه پیدا کرد حتما به متخصص برای ادامه روند درمانی مراجعه کنید.
نکته قابل توجه دیگر این است که انجام این تمرینات باید ظرف 30 ثانیه منجر به تخفیف درد شما شود و باعث شود حس بهتری داشته باشید بنابراین اگر در زمان انجام همان حرکات اول، دچار تشدید درد یا انتشار آن به مناطق دیگر در بدن شدید، از ادامه دادن آن بپرهیزید و به متخصص مراجعه کنید تا از نحوه انجام دقیق آن مطمئن شوید.
- تمرین1
روی شکم دراز بکشید، با گذاشتن آرنج ها روی زمین و بلند شدن روی آنها، پشت خود را از کمر خم کنید. در این تمرین بایستی لگن روی سطح، ثابت باقی بماند و پشت، تنها از کمر خم شود (تبدیل به شنای سوئدی نشود). همچنین جهت سنگین تر کردن تمرین می تواند روی کف دست های خود بلند شوید و این مانور را متناوبا تا ده عدد در هر نوبت انجام دهید.
- تمرین2
به پشت دراز بکشید، هر دو زانوی خود را خم کنید و کف پاها را روی زمین قرار دهید. در همین حالت مچ پای راست را روی زانوی چپ بگذارید (به شکل 4 انگلیسی). حال دستان خود را به دو طرف زانوی چپ گرفته و پای چپ را از مفصل لگن خم کنید و به داخل شکم بیاورید. چنانچه درد دیسک کمر شما به پای چپ گسترش دارد، بایستی در این تمرین پای چپ را به شکل 4 انگلیسی در بیاورید و برعکس. این حرکت را متناوبا انجام دهید. همچنین این تمرین را در حالت نشسته روی صندلی یا لبه تخت نیز انجام دهید.
- تمرین3
به پشت دراز بکشید، بدون خم کردن زانوهای خود، مشابه تمرین2 با شکل دادن یک 4 انگلیسی با پای راست، مچ راست را روی زانوی چپ بگذارید (اگر درد کمر به پای چپ انتشار دارد، 4 انگلیسی را با پای چپ درست کنید). حال یک توپ تنیس را در همان حالت دراز کش، زیر قسمت میانی نشیمنگاه راست خود قرار دهید (سمتی که درد دارد).
در واقع توپ بایستی در این حالت روی عضله ای به نام piriformis قرار بگیرد. با مراجعه به پزشک می توانید محل دقیق آن را متوجه شوید در غیر این صورت بایستی با امتحان کردن، به محل درست دست پیدا کنید (توپ را روی عضله نشیمنگاه قرار دهید نه ستون مهره). پس از قرار دادن توپ، پس از 30 ثانیه درد شما بهتر خواهد شد.
- تمرین4
در حالت ایستاده، یک پای خود را جلوتر از دیگری قرار دهید، سپس به فرم زانو زدن، در حالتی که صاف بودن پشت خود را حفظ می کنید به تدریج روی زمین بیایید، سپس هر دو زانوی خود را در همان حالت روی زمین قرار دهید و به آرامی با فرود آمدن نشیمنگاه روی کف پاها، به فرم دو زانو در بیایید.
در این حالت به تدریج به سمت جلو خم شده و کف هر دو دست را نیز روی زمین قرار دهید (حالت قرارگیری گربه). دقت کنید که در تمام مراحل ذکر شده، پشتتان صاف باشد. سپس به آرامی سر را پایین برده و پشت خود را به سمت بالا قوس دهید (مثل گربه) و پس از آن با بالا آوردن سر، قوسی رو به پایین در پشت خود ایجاد کنید. این تمرین را 10-20 بار در هر نوبت انجام دهید. دقت داشته باشید که تمام این حرکات را به ملایمت انجام دهید.
- تمرین 5
هدف این تمرین، تقویت عضلات عمقی لگنی است تا به عضلات دو طرف ستون مهره شما که به علت بیرون زدگی دیسک منقبض شده اند و درد شدیدی ایجاد کرده اند، اجازه دهد که آزاد شوند و از شدت درد کمر کاسته شود. برای انجام این تمرین به یک جسم قابل فشردن مثل توپ نسبتا نرم احتیاج دارید.
به پشت دراز بکشید، هر دو زانوی خود را خم کنید. در حالی که کف پاها روی زمین است، توپ را بین دو زانوی خود قرار دهید و برای دو یا سه شماره فشار دهید سپس برای یک یا دو شماره آزاد کنید و دوباره این حرکت را تکرار کنید. فشار باید به حد متوسط تا شدید باشد اما نه به حدی که احساس ناراحتی کنید.
روشهای متداول درمان دیسک کمر بدون جراحی
فیزیوتراپی و تمرینات حرکتی
فیزیوتراپی یکی از اولین و مؤثرترین روشها برای درمان غیرجراحی دیسک کمر است. این برنامه شامل تمرینات کششی برای افزایش انعطافپذیری، تمرینات تقویتی برای عضلات کمر و شکم و حرکات اصلاحی برای بهبود تعادل ستون فقرات میشود. انجام منظم این تمرینات تحت نظارت فیزیوتراپیست باعث کاهش فشار روی دیسک و تسکین درد میشود و به بازگشت به فعالیتهای روزمره کمک میکند.
استفاده از داروهای ضدالتهاب و شلکننده عضلانی
داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAID) مثل ایبوپروفن و ناپروکسن، التهاب و درد ناشی از دیسک کمر را کاهش میدهند. در شرایطی که عضلات اطراف ستون فقرات دچار گرفتگی شدید هستند، شلکنندههای عضلانی میتوانند به آرامش عضلات و کاهش درد کمک کنند. این داروها معمولاً بهصورت کوتاهمدت و در کنار سایر روشهای درمانی استفاده میشوند.
گرما و سرما درمانی (کمپرس گرم/سرد)
در ۴۸ ساعت اولیه شروع درد شدید، کمپرس سرد میتواند تورم و التهاب را کاهش دهد. پس از آن، کمپرس گرم با افزایش جریان خون به بافتها و کاهش اسپاسم عضلات، به روند بهبود کمک میکند. استفاده منظم از این روش ساده خانگی میتواند اثرگذاری سایر درمانها را نیز افزایش دهد.
ماساژ درمانی (مخصوصاً ماساژ بافت عمیق – DTM)
ماساژ درمانی، مخصوصاً ماساژ بافت عمیق (DTM)، باعث کاهش اسپاسم عضلانی و افزایش گردش خون در ناحیه کمر میشود. این روش میتواند التهاب را کم کند و تسکین درد قابل توجهی ایجاد کند. لازم است ماساژ توسط فرد متخصص انجام شود تا از فشار بیش از حد روی دیسک جلوگیری شود.
کمر بند طبی (تا حد اعتدال)
کمربند طبی میتواند بهطور موقت ستون فقرات را حمایت کرده و فشار روی دیسک را کاهش دهد. با این حال، استفاده طولانیمدت ممکن است باعث ضعف عضلات کمر شود، بنابراین توصیه میشود تنها در شرایط ضروری و برای مدت کوتاه استفاده شود.
درمانهای کمتهاجمی و تزریقی برای درمان دیسک کمر
تزریق اپیدورال (استروئید یا بیحسی موضعی)
تزریق اپیدورال با استروئید یا بیحسی موضعی به کاهش التهاب و درد عصبی کمک میکند. این روش اثر موقتی دارد و معمولاً برای بیمارانی مناسب است که روشهای سادهتر درمانی پاسخدهی مناسبی نداشتهاند.
تزریق بلوک عصبی (ریشهای)
در مواردی که فشردگی عصب باعث درد شدید میشود، تزریق بلوک عصبی میتواند درد را کاهش دهد. این تزریق شامل بیحسکننده و در برخی موارد استروئید است و معمولاً نیاز به استراحت کوتاه پس از تزریق دارد.
اوزونتراپی
تزریق اوزون به مرکز دیسک باعث کاهش حجم دیسک و کاهش التهاب میشود و میتواند تسکین درد طولانیمدت ایجاد کند. این روش یکی از گزینههای کمتهاجمی مناسب برای بیمارانی است که به درمانهای اولیه پاسخ ندادهاند.
روشهای نوین و تکنیکهای تخصصی برای درمان دیسک کمر بدون جراحی
لیزر داخل دیسک (PLDD)
در این روش کمتهاجمی، یک فیبر نوری دقیقاً به داخل دیسک آسیبدیده وارد میشود. با تبخیر بخش کوچکی از هسته دیسک، فشار روی عصب کاهش پیدا میکند و درد تا حد قابل توجهی تسکین مییابد. این روش به دلیل کم بودن آسیب به بافتهای اطراف، دوره نقاهت کوتاه و بهبودی سریعتری دارد.
رادیوفرکوئنسی حرارتی (RF)
رادیوفرکوئنسی حرارتی مشابه روش PLDD عمل میکند، اما به جای لیزر، امواج RF به بافت دیسک وارد میشود تا فشار داخلی کاهش یافته و التهاب کم شود. این تکنیک برای بیمارانی که درد شدید عصبی دارند، گزینهای موثر و غیرجراحی محسوب میشود.
روشهای غیرجراحی و مکمل برای درمان دیسک کمر
طب سوزنی برای کاهش درد دیسک کمر
طب سوزنی با تحریک نقاط ویژه بدن باعث افزایش جریان خون و ترشح اندورفین میشود. این روش میتواند درد کمر را کاهش دهد و روند بهبود دیسک را تسریع کند.
درمان دستی، کایروپراکتیک و استئوپاتی برای دیسک کمر
این تکنیکها با اصلاح وضعیت ستون فقرات و کاهش فشار روی دیسک، درد را کاهش داده و انعطافپذیری کمر را افزایش میدهند. ترکیب این روش با تمرینات ورزشی و اصلاح سبک زندگی نتیجه بهتری ارائه میدهد.
الکتروتراپی TENS برای تسکین فوری درد
در این روش، جریان الکتریکی ملایم از طریق پوست به عصبها منتقل میشود. این تحریک باعث مسدود شدن سیگنالهای درد و افزایش ترشح اندورفین طبیعی میشود و تسکین سریع ایجاد میکند.
مگنتتراپی برای بهبود بافت و کاهش التهاب
مگنتتراپی با ایجاد میدان مغناطیسی، گردش خون و تغذیه سلولی را بهبود میبخشد. این روش به کاهش التهاب، تقویت ترمیم بافت و کاهش درد مزمن کمک میکند.
سوالات متداول
آیا درمان دیسک کمر بدون جراحی امکانپذیر است؟
بله، در بیشتر موارد با روشهای غیرجراحی میتوان درد و التهاب را کاهش داد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.
بهترین روشهای درمان دیسک کمر بدون جراحی کدامند؟
فیزیوتراپی، ورزشهای کششی و تقویتی، داروهای ضدالتهاب، تزریق اپیدورال، اوزونتراپی و لیزر از رایجترین روشها هستند.
مدت زمان بهبود دیسک کمر بدون جراحی چقدر است؟
معمولاً ۴ تا ۱۲ هفته طول میکشد، بسته به شدت آسیب و رعایت برنامه درمانی.
آیا فیزیوتراپی برای درمان دیسک کمر موثر است؟
بله، فیزیوتراپی با تقویت عضلات کمر و بهبود انعطافپذیری، فشار روی دیسک را کاهش میدهد.
چه زمانی بیمار نیاز به جراحی دیسک کمر پیدا میکند؟
در صورتی که درد شدید ادامه داشته باشد، ضعف عضلانی پیشرفت کند یا کنترل مثانه و روده مشکل پیدا کند، جراحی ضروری است.
آیا ورزش برای دیسک کمر مفید است یا مضر؟
ورزشهای مناسب و تحت نظر فیزیوتراپیست مفید هستند، اما حرکات شدید و نادرست میتوانند آسیب را تشدید کنند.
لیزر درمانی دیسک کمر بدون جراحی چه مزایا و معایبی دارد؟
مزایا: کاهش فشار روی عصب و درد کمتر. معایب: هزینه بالا و اثر موقتی در برخی بیماران.
آیا درمانهای خانگی مثل کمپرس گرم و سرد در بهبود دیسک کمر موثر هستند؟
بله، کمپرس سرد در ۴۸ ساعت اول التهاب را کاهش میدهد و کمپرس گرم اسپاسم عضلانی را تسکین میدهد.
آیا دیسک کمر میتواند بدون جراحی و فقط با دارو درمان شود؟
دارو میتواند درد و التهاب را کنترل کند، اما برای ترمیم کامل دیسک معمولاً به ترکیب روشهای غیرجراحی نیاز است.
چه کسانی کاندیدای مناسب درمانهای غیرجراحی دیسک کمر هستند؟
بیشتر بیماران با درد متوسط تا شدید، بدون ضعف شدید عضلانی یا علائم اورژانسی، کاندیدای مناسب هستند.
هزینه درمان دیسک کمر بدون جراحی چقدر است؟
هزینه بسته به روش انتخابی، تعداد جلسات و کلینیک متفاوت است و بهتر است با متخصص مشورت شود.
آیا درمانهای دستی یا کایروپراکتیک برای دیسک کمر بیخطر است؟
در بیماران مناسب و با متخصص مجرب بیخطر است، اما در موارد شدید یا بیرونزدگی پیشرفته توصیه نمیشود.
بهترین دکتر برای درمان دیسک کمر بدون جراحی چه کسی است؟
متخصصی که تجربه در درمان غیرجراحی دیسک کمر داشته باشد و برنامه درمانی شخصی ارائه دهد؛ معمولاً با عنوان دکتر دیسک کمر شناخته میشود.
سخن پایانی
در این محتوا سعی بر این بود که با آموزش چندین مانور ورزشی ساده به شما کمک شود که به ترمیم و جارفتن دیسک بیرون زده کمر خود کمک کنید. اما تمامی این ورزش ها در صورتی امکان پذیر است که متخصص شما را معاینه کرده باشد و علائم خطری در معاینه شما یافت نشده و وضعیت شما تا انجام جراحی فاصله دارد.
بنابراین در صورت بروز هر یک از علائم خطری که در ادامه ذکر می شود حتما بایستی به پزشک مراجعه کنید و شاید حتی در مواردی به جراحی اورژانسی احتیاج پیدا کنید: زمانی که درد به زیر زانو کشیده می شود، بی حسی در نواحی مقعد، تمامی طول پا، کشاله ران، نشیمنگاه، بی اختیاری ادرار ومدفوع، علائم همراه شامل تب، تهوع، استفراغ، درد شکم، تعریق، ضعف اندام، افتادگی در مچ پا، ایجاد درد پس از وارد شدن یک آسیب فیزیکی، ادامه یافتن درد بیشتر از 2-3 هفته و درد در دو طرف طیف سنی (کودکان یا سالمندان).
همچنین نکات ذکر شده در مورد انجام هر یک از مانورهای معرفی شده را به دقت رعایت کنید و چنانچه هر یک از تمرینات باعث تشدید یا گسترش درد به نواحی دیگر می شود انجام آن را به هیچ عنوان ادامه ندهید و با متخصص مربوطه مشورت کنید.
در این کلینیک می توانید از مشاوره متخصصین مجرب در این زمینه بهره مند شوید و در صورت امکان پذیر بودن با تشخیص پزشک، به درمان بیرون زدگی دیسک با روش های غیر جراحی و تمرینات ورزشی تخصصی تر علاوه بر تمرینات معرفی شده در این محتوا بپردازید
دیسک کمر یکی از شایعترین مشکلات ستون فقرات است که بسیاری از افراد در سنین مختلف با آن مواجه میشوند. وقتی بخش میانی دیسک دچار بیرونزدگی یا فشار روی عصب میشود، علائمی مثل درد کمر، انتشار درد به پاها، بیحسی و حتی ضعف عضلانی ظاهر خواهد شد. خوشبختانه در بیشتر موارد، نیاز به جراحی وجود ندارد و میتوان با روشهای غیرتهاجمی و ایمن، به بهبود علائم و کیفیت زندگی بیماران کمک کرد. درمان دیسک کمر بدون جراحی شامل طیفی از تکنیکها مانند فیزیوتراپی، دارو درمانی، تزریقات تخصصی، لیزر و روشهای نوین بازتوانی است که بسته به شدت مشکل انتخاب میشوند. مراجعه به یک متخصص باتجربه و مشورت با دکتر دیسک کمر میتواند بهترین مسیر درمانی را مشخص کند. در این مقاله با مؤثرترین روشهای درمان غیرجراحی دیسک کمر آشنا میشوید تا بتوانید تصمیمی آگاهانه برای بازگشت به زندگی بدون درد بگیرید.
آیا درمان دیسک کمر بدون جراحی امکان پذیر است؟
در بیشتر موارد درمان دیسک کمر بدون جراحی امکانپذیر است و تنها درصد کمی از بیماران به جراحی نیاز پیدا میکنند. روشهای غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، ورزشهای اصلاحی، داروهای ضدالتهاب، تزریقهای تخصصی و حتی تکنیکهای نوین مثل لیزر و اوزونتراپی میتوانند درد و التهاب را کاهش داده و کیفیت زندگی فرد را بهبود دهند. انتخاب بهترین روش درمان به شدت آسیب و شرایط هر بیمار بستگی دارد و مشورت با دکتر دیسک کمر میتواند مسیر درمانی مناسب را مشخص کند.
روشهای غیرجراحی دیسک کمر بسیار متنوع هستند و بسته به وضعیت بیمار انتخاب میشوند. از درمانهای ساده مثل فیزیوتراپی گرفته تا روشهای تخصصیتر مانند تزریق اپیدورال، اوزونتراپی و لیزر، همگی میتوانند به کاهش فشار روی عصب و ترمیم تدریجی دیسک کمک کنند. نوع روش درمان را پزشک متخصص تشخیص میدهد.
برای توضیح چگونگی تاثیر گذاری تکنیک هایی که در ادامه برای درمان بیرون زدگی دیسک توصیه می شود، در ابتدا بهتر است توضیح مختصری از نحوه عملکرد دیسک طبیعی و نیز وضعیت آن در صورت بیرون زدگی ارائه دهیم. بین مهره های کمر در حالت عادی، بافت ژله ای مانندی به نام دیسک وجود دارد که به علت محتوی آب زیاد ، انعطاف پذیری بالایی داشته بنابراین می تواند نیروهای اضافه ی وارد شده به ستون فقرات را جذب کند و از منتقل شدن آن به مهره ها و در نتیجه آسیب آنها پیشگیری کند.
همچنین به مهره ها این اجازه را می دهد که در جهات مختلف حرکت داشته باشد و روی یکدیگر بلغزند. در صورتی که فرد بار اضافه ای را به ستون مهره خود تحمیل کند و یا حرکات غیر استاندارد با ستون مهره انجام دهد، این دیسک ها تغییر شکل داده و می تواند از فضای بین مهره ای بیرون بزند و با فشار روی ریشه های عصبی نخاعی، درد شدید و در موارد پیشرفته ضعف اندام ها را به دنبال داشته باشد.
شایع ترین محل بیرون زدگی دیسک بین مهره های 4-5 کمری و 5کمری و 1خاجی اتفاق می افتد (95٪ موارد) و شایع ترین سن بروز بیرون زدگی دیسک، بین 30-50 سالگی است.
برای حل مشکل بیرون زدگی دیسک، روش های درمانی مختلفی وجود دارد که در آخرین مرحله، جراحی های ستون فقرات قرار دارد که بسته به شدت و نحوه بیرون زدگی دیسک، می تواند دشوار و پرعارضه باشد.
اما در مواردی که به تشخیص پزشک متخصص شدت بیرون زدگی به حدی است که امکان به تعویق انداختن جراحی وجود دارد، می توان با استفاده از مانور های ورزشی ویژه ای این وضعیت ایجاد شده را اصلاح کرد. 90٪ افرادی که با دیسک بیرون زده تشخیص داده می شوند به جراحی نیاز نخواهند داشت چرا که با استفاده از مانورهایی بهبود می یابند.
تمرین های ورزشی
در ادامه تعدادی مانور ورزشی که در هنگام درد به شما کمک می کنند را معرفی می کنیم. این تمرین ها را حداقل سه بار در روز تا زمان رفع درد انجام دهید. اگر به مدت بیشتر از 2-3 هفته درد شما ادامه پیدا کرد حتما به متخصص برای ادامه روند درمانی مراجعه کنید.
نکته قابل توجه دیگر این است که انجام این تمرینات باید ظرف 30 ثانیه منجر به تخفیف درد شما شود و باعث شود حس بهتری داشته باشید بنابراین اگر در زمان انجام همان حرکات اول، دچار تشدید درد یا انتشار آن به مناطق دیگر در بدن شدید، از ادامه دادن آن بپرهیزید و به متخصص مراجعه کنید تا از نحوه انجام دقیق آن مطمئن شوید.
- تمرین1
روی شکم دراز بکشید، با گذاشتن آرنج ها روی زمین و بلند شدن روی آنها، پشت خود را از کمر خم کنید. در این تمرین بایستی لگن روی سطح، ثابت باقی بماند و پشت، تنها از کمر خم شود (تبدیل به شنای سوئدی نشود). همچنین جهت سنگین تر کردن تمرین می تواند روی کف دست های خود بلند شوید و این مانور را متناوبا تا ده عدد در هر نوبت انجام دهید.
- تمرین2
به پشت دراز بکشید، هر دو زانوی خود را خم کنید و کف پاها را روی زمین قرار دهید. در همین حالت مچ پای راست را روی زانوی چپ بگذارید (به شکل 4 انگلیسی). حال دستان خود را به دو طرف زانوی چپ گرفته و پای چپ را از مفصل لگن خم کنید و به داخل شکم بیاورید. چنانچه درد دیسک کمر شما به پای چپ گسترش دارد، بایستی در این تمرین پای چپ را به شکل 4 انگلیسی در بیاورید و برعکس. این حرکت را متناوبا انجام دهید. همچنین این تمرین را در حالت نشسته روی صندلی یا لبه تخت نیز انجام دهید.
- تمرین3
به پشت دراز بکشید، بدون خم کردن زانوهای خود، مشابه تمرین2 با شکل دادن یک 4 انگلیسی با پای راست، مچ راست را روی زانوی چپ بگذارید (اگر درد کمر به پای چپ انتشار دارد، 4 انگلیسی را با پای چپ درست کنید). حال یک توپ تنیس را در همان حالت دراز کش، زیر قسمت میانی نشیمنگاه راست خود قرار دهید (سمتی که درد دارد).
در واقع توپ بایستی در این حالت روی عضله ای به نام piriformis قرار بگیرد. با مراجعه به پزشک می توانید محل دقیق آن را متوجه شوید در غیر این صورت بایستی با امتحان کردن، به محل درست دست پیدا کنید (توپ را روی عضله نشیمنگاه قرار دهید نه ستون مهره). پس از قرار دادن توپ، پس از 30 ثانیه درد شما بهتر خواهد شد.
- تمرین4
در حالت ایستاده، یک پای خود را جلوتر از دیگری قرار دهید، سپس به فرم زانو زدن، در حالتی که صاف بودن پشت خود را حفظ می کنید به تدریج روی زمین بیایید، سپس هر دو زانوی خود را در همان حالت روی زمین قرار دهید و به آرامی با فرود آمدن نشیمنگاه روی کف پاها، به فرم دو زانو در بیایید.
در این حالت به تدریج به سمت جلو خم شده و کف هر دو دست را نیز روی زمین قرار دهید (حالت قرارگیری گربه). دقت کنید که در تمام مراحل ذکر شده، پشتتان صاف باشد. سپس به آرامی سر را پایین برده و پشت خود را به سمت بالا قوس دهید (مثل گربه) و پس از آن با بالا آوردن سر، قوسی رو به پایین در پشت خود ایجاد کنید. این تمرین را 10-20 بار در هر نوبت انجام دهید. دقت داشته باشید که تمام این حرکات را به ملایمت انجام دهید.
- تمرین 5
هدف این تمرین، تقویت عضلات عمقی لگنی است تا به عضلات دو طرف ستون مهره شما که به علت بیرون زدگی دیسک منقبض شده اند و درد شدیدی ایجاد کرده اند، اجازه دهد که آزاد شوند و از شدت درد کمر کاسته شود. برای انجام این تمرین به یک جسم قابل فشردن مثل توپ نسبتا نرم احتیاج دارید.
به پشت دراز بکشید، هر دو زانوی خود را خم کنید. در حالی که کف پاها روی زمین است، توپ را بین دو زانوی خود قرار دهید و برای دو یا سه شماره فشار دهید سپس برای یک یا دو شماره آزاد کنید و دوباره این حرکت را تکرار کنید. فشار باید به حد متوسط تا شدید باشد اما نه به حدی که احساس ناراحتی کنید.
روشهای متداول درمان دیسک کمر بدون جراحی
فیزیوتراپی و تمرینات حرکتی
فیزیوتراپی یکی از اولین و مؤثرترین روشها برای درمان غیرجراحی دیسک کمر است. این برنامه شامل تمرینات کششی برای افزایش انعطافپذیری، تمرینات تقویتی برای عضلات کمر و شکم و حرکات اصلاحی برای بهبود تعادل ستون فقرات میشود. انجام منظم این تمرینات تحت نظارت فیزیوتراپیست باعث کاهش فشار روی دیسک و تسکین درد میشود و به بازگشت به فعالیتهای روزمره کمک میکند.
استفاده از داروهای ضدالتهاب و شلکننده عضلانی
داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAID) مثل ایبوپروفن و ناپروکسن، التهاب و درد ناشی از دیسک کمر را کاهش میدهند. در شرایطی که عضلات اطراف ستون فقرات دچار گرفتگی شدید هستند، شلکنندههای عضلانی میتوانند به آرامش عضلات و کاهش درد کمک کنند. این داروها معمولاً بهصورت کوتاهمدت و در کنار سایر روشهای درمانی استفاده میشوند.
گرما و سرما درمانی (کمپرس گرم/سرد)
در ۴۸ ساعت اولیه شروع درد شدید، کمپرس سرد میتواند تورم و التهاب را کاهش دهد. پس از آن، کمپرس گرم با افزایش جریان خون به بافتها و کاهش اسپاسم عضلات، به روند بهبود کمک میکند. استفاده منظم از این روش ساده خانگی میتواند اثرگذاری سایر درمانها را نیز افزایش دهد.
ماساژ درمانی (مخصوصاً ماساژ بافت عمیق – DTM)
ماساژ درمانی، مخصوصاً ماساژ بافت عمیق (DTM)، باعث کاهش اسپاسم عضلانی و افزایش گردش خون در ناحیه کمر میشود. این روش میتواند التهاب را کم کند و تسکین درد قابل توجهی ایجاد کند. لازم است ماساژ توسط فرد متخصص انجام شود تا از فشار بیش از حد روی دیسک جلوگیری شود.
کمر بند طبی (تا حد اعتدال)
کمربند طبی میتواند بهطور موقت ستون فقرات را حمایت کرده و فشار روی دیسک را کاهش دهد. با این حال، استفاده طولانیمدت ممکن است باعث ضعف عضلات کمر شود، بنابراین توصیه میشود تنها در شرایط ضروری و برای مدت کوتاه استفاده شود.
درمانهای کمتهاجمی و تزریقی برای درمان دیسک کمر
تزریق اپیدورال (استروئید یا بیحسی موضعی)
تزریق اپیدورال با استروئید یا بیحسی موضعی به کاهش التهاب و درد عصبی کمک میکند. این روش اثر موقتی دارد و معمولاً برای بیمارانی مناسب است که روشهای سادهتر درمانی پاسخدهی مناسبی نداشتهاند.
تزریق بلوک عصبی (ریشهای)
در مواردی که فشردگی عصب باعث درد شدید میشود، تزریق بلوک عصبی میتواند درد را کاهش دهد. این تزریق شامل بیحسکننده و در برخی موارد استروئید است و معمولاً نیاز به استراحت کوتاه پس از تزریق دارد.
اوزونتراپی
تزریق اوزون به مرکز دیسک باعث کاهش حجم دیسک و کاهش التهاب میشود و میتواند تسکین درد طولانیمدت ایجاد کند. این روش یکی از گزینههای کمتهاجمی مناسب برای بیمارانی است که به درمانهای اولیه پاسخ ندادهاند.
روشهای نوین و تکنیکهای تخصصی برای درمان دیسک کمر بدون جراحی
لیزر داخل دیسک (PLDD)
در این روش کمتهاجمی، یک فیبر نوری دقیقاً به داخل دیسک آسیبدیده وارد میشود. با تبخیر بخش کوچکی از هسته دیسک، فشار روی عصب کاهش پیدا میکند و درد تا حد قابل توجهی تسکین مییابد. این روش به دلیل کم بودن آسیب به بافتهای اطراف، دوره نقاهت کوتاه و بهبودی سریعتری دارد.
رادیوفرکوئنسی حرارتی (RF)
رادیوفرکوئنسی حرارتی مشابه روش PLDD عمل میکند، اما به جای لیزر، امواج RF به بافت دیسک وارد میشود تا فشار داخلی کاهش یافته و التهاب کم شود. این تکنیک برای بیمارانی که درد شدید عصبی دارند، گزینهای موثر و غیرجراحی محسوب میشود.
روشهای غیرجراحی و مکمل برای درمان دیسک کمر
طب سوزنی برای کاهش درد دیسک کمر
طب سوزنی با تحریک نقاط ویژه بدن باعث افزایش جریان خون و ترشح اندورفین میشود. این روش میتواند درد کمر را کاهش دهد و روند بهبود دیسک را تسریع کند.
درمان دستی، کایروپراکتیک و استئوپاتی برای دیسک کمر
این تکنیکها با اصلاح وضعیت ستون فقرات و کاهش فشار روی دیسک، درد را کاهش داده و انعطافپذیری کمر را افزایش میدهند. ترکیب این روش با تمرینات ورزشی و اصلاح سبک زندگی نتیجه بهتری ارائه میدهد.
الکتروتراپی TENS برای تسکین فوری درد
در این روش، جریان الکتریکی ملایم از طریق پوست به عصبها منتقل میشود. این تحریک باعث مسدود شدن سیگنالهای درد و افزایش ترشح اندورفین طبیعی میشود و تسکین سریع ایجاد میکند.
مگنتتراپی برای بهبود بافت و کاهش التهاب
مگنتتراپی با ایجاد میدان مغناطیسی، گردش خون و تغذیه سلولی را بهبود میبخشد. این روش به کاهش التهاب، تقویت ترمیم بافت و کاهش درد مزمن کمک میکند.
سوالات متداول
آیا درمان دیسک کمر بدون جراحی امکانپذیر است؟
بله، در بیشتر موارد با روشهای غیرجراحی میتوان درد و التهاب را کاهش داد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.
بهترین روشهای درمان دیسک کمر بدون جراحی کدامند؟
فیزیوتراپی، ورزشهای کششی و تقویتی، داروهای ضدالتهاب، تزریق اپیدورال، اوزونتراپی و لیزر از رایجترین روشها هستند.
مدت زمان بهبود دیسک کمر بدون جراحی چقدر است؟
معمولاً ۴ تا ۱۲ هفته طول میکشد، بسته به شدت آسیب و رعایت برنامه درمانی.
آیا فیزیوتراپی برای درمان دیسک کمر موثر است؟
بله، فیزیوتراپی با تقویت عضلات کمر و بهبود انعطافپذیری، فشار روی دیسک را کاهش میدهد.
چه زمانی بیمار نیاز به جراحی دیسک کمر پیدا میکند؟
در صورتی که درد شدید ادامه داشته باشد، ضعف عضلانی پیشرفت کند یا کنترل مثانه و روده مشکل پیدا کند، جراحی ضروری است.
آیا ورزش برای دیسک کمر مفید است یا مضر؟
ورزشهای مناسب و تحت نظر فیزیوتراپیست مفید هستند، اما حرکات شدید و نادرست میتوانند آسیب را تشدید کنند.
لیزر درمانی دیسک کمر بدون جراحی چه مزایا و معایبی دارد؟
مزایا: کاهش فشار روی عصب و درد کمتر. معایب: هزینه بالا و اثر موقتی در برخی بیماران.
آیا درمانهای خانگی مثل کمپرس گرم و سرد در بهبود دیسک کمر موثر هستند؟
بله، کمپرس سرد در ۴۸ ساعت اول التهاب را کاهش میدهد و کمپرس گرم اسپاسم عضلانی را تسکین میدهد.
آیا دیسک کمر میتواند بدون جراحی و فقط با دارو درمان شود؟
دارو میتواند درد و التهاب را کنترل کند، اما برای ترمیم کامل دیسک معمولاً به ترکیب روشهای غیرجراحی نیاز است.
چه کسانی کاندیدای مناسب درمانهای غیرجراحی دیسک کمر هستند؟
بیشتر بیماران با درد متوسط تا شدید، بدون ضعف شدید عضلانی یا علائم اورژانسی، کاندیدای مناسب هستند.
هزینه درمان دیسک کمر بدون جراحی چقدر است؟
هزینه بسته به روش انتخابی، تعداد جلسات و کلینیک متفاوت است و بهتر است با متخصص مشورت شود.
آیا درمانهای دستی یا کایروپراکتیک برای دیسک کمر بیخطر است؟
در بیماران مناسب و با متخصص مجرب بیخطر است، اما در موارد شدید یا بیرونزدگی پیشرفته توصیه نمیشود.
بهترین دکتر برای درمان دیسک کمر بدون جراحی چه کسی است؟
متخصصی که تجربه در درمان غیرجراحی دیسک کمر داشته باشد و برنامه درمانی شخصی ارائه دهد؛ معمولاً با عنوان دکتر دیسک کمر شناخته میشود.
سخن پایانی
در این محتوا سعی بر این بود که با آموزش چندین مانور ورزشی ساده به شما کمک شود که به ترمیم و جارفتن دیسک بیرون زده کمر خود کمک کنید. اما تمامی این ورزش ها در صورتی امکان پذیر است که متخصص شما را معاینه کرده باشد و علائم خطری در معاینه شما یافت نشده و وضعیت شما تا انجام جراحی فاصله دارد.
بنابراین در صورت بروز هر یک از علائم خطری که در ادامه ذکر می شود حتما بایستی به پزشک مراجعه کنید و شاید حتی در مواردی به جراحی اورژانسی احتیاج پیدا کنید: زمانی که درد به زیر زانو کشیده می شود، بی حسی در نواحی مقعد، تمامی طول پا، کشاله ران، نشیمنگاه، بی اختیاری ادرار ومدفوع، علائم همراه شامل تب، تهوع، استفراغ، درد شکم، تعریق، ضعف اندام، افتادگی در مچ پا، ایجاد درد پس از وارد شدن یک آسیب فیزیکی، ادامه یافتن درد بیشتر از 2-3 هفته و درد در دو طرف طیف سنی (کودکان یا سالمندان).
همچنین نکات ذکر شده در مورد انجام هر یک از مانورهای معرفی شده را به دقت رعایت کنید و چنانچه هر یک از تمرینات باعث تشدید یا گسترش درد به نواحی دیگر می شود انجام آن را به هیچ عنوان ادامه ندهید و با متخصص مربوطه مشورت کنید.
در این کلینیک می توانید از مشاوره متخصصین مجرب در این زمینه بهره مند شوید و در صورت امکان پذیر بودن با تشخیص پزشک، به درمان بیرون زدگی دیسک با روش های غیر جراحی و تمرینات ورزشی تخصصی تر علاوه بر تمرینات معرفی شده در این محتوا بپردازید

برای مشاوره رایگان آنلاین با متخصص در اینستاگرام با ما همراه باشید.
تماس جهت مشاوره رايگان و اخذ نوبت تلفنی


