فهرست مطالب
سیاتیک پای چپ
دردهایی که در مسیر عصب سیاتیک پای چپ منتشر میشوند، یعنی از پایین کمر آغاز شده، از باسن و پشت ران حرکت میکنند و از پشت زانو و پشت ساق به پاشنه و کف پا و شست پا تیر میکشند و عموماً یک طرف هستند؛ درد سیاتیک نامیده میشوند. شیوع بالای دردهای سیاتیک پای چپ و اختلال ایجاد شده ناشی از درد سیاتیک در روند زندگی ایجاب میکند که همه افراد جامعه از مهمترین و اصلیترین علل مسبب سیاتیک پای چپ، علائم اصلی سیاتیک پای چپ، عوارض مهم و نشانههای همراه درد عصب سیاتیک پای چپ و درمانهای قطعی که نتایج ماندگار دارد، آگاهی یابند.
آنچه در این مقاله می خوانید :
برای مشاوره رایگان آنلاین با متخصص در اینستاگرام با ما همراه باشید. 
تماس جهت مشاوره رايگان و اخذ نوبت تلفنی رگ سیاتیک پای چپ چیست و در کجاست؟
در جواب سوال رگ سیاتیک پای چپ چیست باید گفت؛ در سمت چپ و راست پایین ستون فقرات، از اتصال ۵ ریشه ظریف که ریشه عصب نخاعی نامیده میشوند، تنه قطور سیاتیک تشکیل میشود. در سمت چپ و در سمت راست عصب سیاتیک از پایین کمر مسیر خود را آغاز میکند، از باسن رد میشود و به طور مستقیم از پشت ران عبور کرده و در کمی بالاتر از پشت زانو به دوشاخه مهم تیبیال و پرونئال تقسیم میشود.
این دو شاخه وظیفه تامین حس و حرکت پشت ساق پا، پاشنه کف پا و شست پا را به عهده دارند. مسیری را که خواندید، مسیر عصب سیاتیک می‌نامیم. تامین حرکت عضلات و همچنین تامین حس سرما و گرما و درد در این مسیر به عهده الیاف سیاتیک و انشعابات آن میباشد. هر جای مسیر، آسیب یا فشار به سیاتیک وارد شود، شما دچار دردهای سیاتیک که حالت منتشر و رادی کولر دارد، خواهید شد.
علائم و نشانههای ابتلا به سیاتیک پای چپ
در این قسمت میخواهیم مهمترین و رایجترین علائم و نشانههایی را که در افراد با سیاتیک پای چپ تجربه میشود را با شما در میان بگذاریم. قبل از برشمردن علائم سیاتیک پای چپ، لازم است بگویم که لازم نیست همه افراد مبتلا به مشکل و درد رگ سیاتیک سمت چپ همه علائم را تجربه کنند. یعنی معمولا فرد، مبتلا به سیاتیک پای چپ است یا سیاتیک پای راست دارد.
در مواردی ممکن است درد سیاتیک دو طرفه وجود داشته باشد. افراد میانسال با مشکلات دیسک کمر، افراد چاق، افراد با آسیبهای ورزشی ستون فقرات کمری، افراد با آرتروز و تنگی کانال نخاعی، از افرادی هستند که به طور شایع دچار سیاتیک پای چپ میشوند. دردهای سیاتیک پای چپ میتواند به حدی شدید شود که شما را از حاضر شدن در محل کار و تحصیل باز دارد. یا حتی در انجام کارهای روزانه شما اختلالی جدید ایجاد کند.
اگر به تازگی دچار دردهای سیاتیک پای چپ شدهاید، این تجربه علاوه بر ناخوشایندی، میتواند باعث غیبت شما از محل تحصیل و کار شود و یا شما را از انجام کارهای روزانه ناتوان کند.بدانید که در اکثر اوقات با رعایت نکات حمایتی-مراقبتی مانند استراحت، آغاز حرکات کششی زودهنگام، داروهای ضددرد و ضدالتهاب اوتیسی و کمپرس حرارتی در عرض یک الی نهایت سه هفته، از شر درد خلاص میشوید. در اکثر افراد، تنها قسمتی از علائم مشهود است. علائم عبارتند از:
1-درد؛ شاه علامت درگیری سیاتیک پای چپ درد است. درد سیاتیک پای چپ، ویژگیهای منحصر به فردی دارد که در ادامه آنها را می‌خوانید.
ویژگی اول؛ در معمولا از پایین کمر و باسن شروع میشود. بعضی از افراد درد را فقط در این محدوده حس میکنند، اما عدهای از افراد نیز ذکر میکنند که درد به پشت ران، پشت ساق پا حتی پاشنه و کف پا و انگشت شست خود نیز منتشر میشود. لازم به ذکر است که افراد مبتلا به سیاتیک پای چپ، لازم نیست در تمام طول مسیر عصب درد داشته باشند.
ویژگی دوم؛ درد گاهی حتی از پشت ساق، پاشنه و کف پا نیز تجاوز میکند و فرد با درد یا گزگز و مورمور انگشت اول پا یعنی شصت پا چپ مراجعه میکند.
ویژگی سوم؛ دردهای سیاتیک، رادی کولر هستند. یعنی از منشاء در طول مسیر تیر میکشند و فرد آنها را به صورت حالت برق گرفتگی نیز میتواند توصیف کند.
دردهای سیاتیک پای چپ با ایستادن، نشستن طولانی، بلند کردن اجسام سنگین، چرخش کمر به روی پایین تنه ثابت و خم شدن از ناحیه کمر، آغاز و تشدید میشود. درد به دنبال لم دادن فرد به روی روی صندلی و مبل نیز تشدید میشود. عدهای ممکن است فقط درد پایین کمر شکایت اصلی آنها باشد و عدهای دیگر از درد و علائم در اندام تحتانی مبتلا و پای مبتلا شاکی شوند.
2- تغییرات حسی؛ احساس سوزن سوزن شدن، گزگز، گرگرفتگی، مورمور، خواب رفتگی، احساس چنگ شدگی در ساق و عضلات پا نیز از علائم درگیری
سیاتیک پای چپ میباشند. در افرادی که آسیبهای جدیتر را تجربه میکنند، معمولاً یک یا چند مورد از گزینههای زیر نیز وجود دارد. ضعف شدید، لاغری عضلات، بیاختیاری ادرار، بیاختیاری مدفوع و دردهایی که به مسکنها حتی مسکنهای قوی هم پاسخ نمیدهند.
چه چیزهایی برای سیاتیک پای چپ مضر است؟
گروه اول را به حرکات مضر برای سیاتیک اختصاص داده‌ایم. حرکات زیر برای افرادی که دچار سیاتیک هستند ممنوع است.
-خم شدن از کمر
-بلند کردن اشیا سنگین
-چرخش کمر به روی لگن و پایین تنه ثابت
-حرکاتی که در آنها برخورد کف پا با زمین زیاد است. به عنوان مثال دویدن یا مسابقات دو
-تمام ورزشهای پربرخورد، مانند مسابقات فوتبال، هندبال و بسکتبال
گروه دوم، از ویژگیهایی که برای افراد مبتلا به سیاتیک پای چپ مضر است، به موارد زیر اشاره میکنیم.
چاقی و اضافه وزن؛ افرادی که چاق هستند، بیشتر از دیگران در معرض آسیبهای سیاتیک پای چپ قرار دارند. این افراد مسیر و دوره نقاهت طولانیتری دارند تا درد آنها تسکین یابد. همچنین در افراد چاق و دچار اضافه وزن، ترمیم بافت آسیب دیده به صورت کامل انجام نمیشود.
گروه سوم، در ادامه خوراکیهای مضر برای سیاتیک را برایتان آوردهایم.
-تمام خوراکیهایی که التهاب را تشدید میکنند؛ مانند شکر، قند و فرآوردههای حاوی شکر و نمک سدیم. بهتر است از مصرف خوراکیهایی که با التهاب در بافتهای بدن همراه هستند و پروسه التهاب را طولانیتر میکنند، محدودیت مصرف اعمال کنید.
-الکل، سیگار، قلیان و پیپ و همه فرآوردههای نیکوتینی نیز برای افراد دچار سیاتیک پای چپ مضر است. تمام فراوردههایی که حاوی نیکوتین هستند، با اختلال در خونرسانی باعث به تعویق افتادن بهبود التهاب و ریلکس شدن عضلات دچار اسپاسم هستند.
-ثابت شده در افرادی که کمبود b۱۲و کمبود منیزیم دارند و یا بیماری دیابت کنترل نشده دارند نیز، هم عودهای سیاتیک بیشتر است و هم علائم شدیدتر و هم دوره بهبود طولانیتر است.
ورزش برای سیاتیک پای چپ
در ادامه
میخواهیم ورزشهایی که باعث ایجاد بهبودی در سیاتیک پای چپ، کاهش عود و تسکین علائم آزاردهنده میشود را با شما در میان بگذاریم.
ورزش اول؛ ورزش عضلات باسن در حالت خوابیده نامیده میشود. برای انجام این حرکت باید به پشت روی زمین یا سطح مسطح دراز کشیده باشید و پاهای خود را خم کرده باشید. در این حال، مچ پا سمت راست باید به روی زانو سمت چپ قرار گیرد.
حالا دو دست را در پشت ران سمت چپ در هم قفل کنید و آن را به سمت قفسه سینه بکشید. در این حالت سر و گردن نباید از روی زمین بلند شود. بهتر است این حالت کشش تا ۳۰ ثانیه حفظ شود؛ سپس به حالت ریلکس برگشته و ورزش را با سمت دیگر تکرار کنید.
ورزش دوم؛ حرکت زانو به سمت شانه سمت مخالف نامیده میشود. برای انجام این حرکت باید به روی زمین به پشت بخوابید. پاها را از زانو خم کنید، حالا زانو سمت راست را بالا بیاورید و آن را به شانه سمت مخالف نزدیک کنید و این حالت کشش را حدود ۲۰ الی ۳۰ ثانیه حفظ کنید. حال به حالت ریلکس برگردید و حرکت را برای پای سمت مقابل تکرار کنید.
ورزش سوم؛ اصطلاحا حرکت زانو به سینه نام دارد. برای انجام این حرکت باید به روی زمین به پشت بخوابید و زانوها را چپ و راست خم کرده و کف پاها باید صاف به روی زمین قرار گیرد.
حال زانو یک سمت را به سمت قفسه سینه خود بکشید و دو دست را دور آن زانو حلقه کنید. در این حالت کمر باید به سمت پایین فشار وارد کند. این حالت را 30 ثانیه حفظ کنید و به حالت ریلکس برگردید و همین حرکت را با سمت مقابل تکرار کنید.
ورزش چهارم؛ کشش همسترینگ ایستاده نامیده میشود. برای انجام این ورزش باید پا شما صاف و مستقیم و کشیده به روی سطحی قرار بگیرد که از سطح باسن شما پایین تر باشد. باید صاف بایستید و پا خود را به روی سطح که میتواند پله یا چهارپایه باشد قرار دهید.
انگشت پایی که به روی سکو است، باید به سمت بالا کشیده شود. در حالی که کمرتان صاف است، تا حد ممکن بدون اینکه فشار زیاد به خود بیاورید، به سمت جلو، بالاتنه خود را خم کنید.
این حالت کشیده که در آن انگشت پا به سمت بالا و پاشنه پا به روی سکو و ساق و ران و زانو کشیده و مستقیم قرار گرفته است و همزمان شما از بالاتنه خم میشوید، باید حدود ۳۰ ثانیه حفظ شود. حال به حالت ریلکس برگشته و تمرین را با سمت دیگر تکرار کنید.
ورزش پنجم؛ حرکت زانو تا سینه در حالت نشسته نام دارد. برای انجام این حرکت به روی صندلی بنشینید و سپس یک یا هردو زانو خود را در حالی که انگشتان دو دست را در دور آن چفت کردهاید، به سمت قفسه سینه ببرید.
ورزش ششم؛ حرکت پل نامیده میشود. برای انجام این حرکت باید به پشت به روی زمین بخوابید. کف هر دو پا به روی زمین باشد، زانوها را خم کنید و پاها را به اندازه عرض باسن از هم باز کنید.
سپس در حالی که پاشنهها را به زمین و به سمت پایین فشار می‌آورید، باسن و کمر را بالا بیاورید. به این ترتیب، بدون اینکه سر و گردن و شانهها از روی زمین بلند شود، باید زانوها تا شانهها خط مستقیمی در نما نیمرخ ایجاد کند. چند ثانیه این حالت را حفظ کنید، سپس به حالت ریلکس برگردید.
ورزش هفتم؛ حرکت تیلت لگن نامیده میشود. برای انجام این حرکت، به روی زمین به پشت دراز بکشید، پاها را از زانو خم کنید و دستهای خود را در دو طرف بدن خود قرار داده؛ در این هنگام عضلات و ماهیچههای شکم و کمر را به پایین فشار دهید. با این فشار باید بتوانیم لگن و باسن را به سمت بالا جابجا کنید. چند ثانیه در این حالت بمانید و سپس به حالت ریلکس برگردید.
ورزش هشتم؛ حرکت کبوتر نشسته نامیده میشود. برای انجام این حرکت باید به روی زمین بنشینید، پاها هر دو سمت را باید صاف و کشیده به جلو دراز شده و به هم جفت شود.حال پا سمت چپ را خم کنید و مچ پا سمت را به روی زانو سمت مقابل بگذارید. حال از بالاتنه به جلو خم شوید و سعی کنید بالاتنه را به سمت ران جابجا کنید. حدود 20 ثانیه این حالت کشش را حفظ کنید، به حالت برگردید و حرکت را با سمت دیگر تکرار کنید.
ورزش نهم؛ حرکت کودک نامیده میشود. برای انجام این حرکت باید به روی زمین زانو بزنید، در حالی که باسن به روی پاشنههای پا قرار گیرد. حال زانوها به اندازه عرض لگن از هم باز میشوند و نیم تنه در بین آنها قرار می‌گیرد. اندامهای فوقانی را از مفصل شانه مستقیم و صاف جلو سر خود به روی زمین قرار داده و بکشید. باسن باید به پاشنه پا فشار وارد کند. باید کشش ملایمی در ناحیه پشت به مدت ۳۰ ثانیه حفظ شود.
ورزش دهم؛ کشش تنه در حالت نشسته است. برای انجام این حرکت باید به روی زمین بنشینید، پاهای خود را مستقیم به سمت جلو دراز کنید؛ حال زانو سمت راست را خم کنید، سپس پا چپ را از روی پا راست عبور دهید؛ به طوری که در قسمت خارجی پا راست و کنار زانو قرار گیرد. حال آرنج سمت دیگر را در قسمت بیرونی زانو خود قرار دهید و به آرامی به سمت پا خود فشار وارد کنید و به سمتی که فشار وارد کردهاید، بچرخید. این حالت را ۲۰ تا ۳۰ ثانیه حفظ کنید.
اگر رگ سیاتیک پا چپ دارید، کشش باید به سمت چپ انجام شود. اگر دچار سیاتیک پای چپ هستید، از انجام حرکات زیر اجتناب کنید. دوچرخه سواری، حرکات و ورزشهایی که پربرخورد هستند، کشش هاردلر، اسکوات با وزنه و حرکات برپی.
انواع روشهای درمانی سیاتیک پای چپ
درد سیاتیک پای چپ، درد آزاردهنده و شایعی میباشد که میتواند بهحدی طاقت‌فرسا شود که شما را از حضور در محل کار یا تحصیل باز دارد. عموم افراد مبتلا معمولا در عرض یک هفته با رعایت نکات حمایتی-مراقبتی زیر که تحت عنوان درمان خانگی سیاتیک پای چپ معروف هستند، تسکین قابل توجه پیدا میکنند و همه این افراد بعد از گذشت سه هفته کاملا بهبود خواهند یافت.
نکات حمایتی-مراقبتی یا درمانهای خانگی که گام اول برای درمان بیماران مبتلا به سیاتیک پای چپ است، به قرار زیر است.
1-استراحت ۴۸ساعته؛ بیش از این مقدار استراحت توصیه نمیشود؛ زیرا باعث ضعیف شدن عضلات نگهدارنده کمر و ستون فقرات شده و دوره معیوبی در ایجاد دردهای عود کننده ایجاد میکند.
2-تمام فعالیتهایی که درد با آنها آغاز یا تشدید میشود باید ترک شوند.
3-استفاده از کمپرس حرارتی مناسب؛ کمپرس سرد در دو روز اول و بعد از آن کمپرس گرم، دوش آب گرم و ماساژ با حوله گرم کمک کننده است.
4-آغاز سریع فعالیتهای بدنی به محض اتمام فاز حاد درد. انجام ورزشهای کششی استاندارد برای سیاتیک پای چپ در این مرحله مفید است. شما می‌توانید از مسکنهای اوتیسی مانند استامینوفن و داروهای ضدالتهاب و ضددرد که به نسخه احتیاج ندارند، از قبل ایبوپروفن و ناپروکسن در این دوره محدود استفاده کنید. متوکاربامول نه به صورت خوراکی بلکه به صورت تزریق عضلانی نیز میتواند با رفع اسپاسم، روند بهبودی را تسریع کند.
با رعایت این نکات، درد شما در هفته اول کاهش چشمگیری مییابد. اگر درد شما به این مراقبتها پاسخ نداده است و از آن یک هفته گذشته است، و یا اگر سه هفته گذشته است و علائم رفع نشدهاند، باید به متخصص ارتوپد مراجعه کنید. گام بعدی که پزشک متخصص در نظر می‌گیرد، درمانهای پزشکی تخصصی است که شامل استفاده از گروههای زیر میشود.
گروه داروهای تخصصی؛ مانند مسکنهای قویتر، انسیدهای نیازمند نسخه، داروهای ضدتشنج و داروهای ضداسپاسم تخصصی و داروهای ضد افسردگی. در این مرحله پزشک متخصص ممکن است از تزریق استروئید مستقیم در عضلات دچار اسپاسم مجاور ستون فقرات نیز استفاده کند. پزشک ارتوپد ممکن است تزریقهای تخصصی و فوق تخصصی زیر را نیز برای شما لحاظ کند.
-پیآرپی لومبوساکرال
-تزریق اوزون لومبوساکرال یا تزریق کورتیکوستروئید بعلاوه لیدوکائین در فضا اپیدورال نخاع کمری
-فیزیوتراپیهای تخصصی در این مرحله ممکن است تجویز شود.
معمولاً جراحی قدم آخر است و در همه افراد انجام نمیشود، بلکه افرادی که دچار لاغری پیشرونده عضلات در مسیر سیاتیک هستند و ضعف عضلانی شدید دارند و یا بیحسی، بیاختیاری ادرار یا مدفوع را تجربه میکنند، برای آنها جراحی الزام مییابد.
همچنین در طب سنتی که به عنوان درمان کمکی در کنار درمانهای اصلی توصیه شده است، افزودن خوراکیهایی با طبع گرم، مصرف گلگاوزبان، بهارنارنج، عرق بیدمشک و حمام در وان حاوی نمک اپسوم و استفاده از طب سوزنی در مراکز پزشکی مجوزدار نیز در کنار درمان اصلی، نتایج مکمل خوبی داشته است.
باید و نبایدهای بعد از درمان
حال که شما با درمان صحیح از شر درد سیاتیک پای چپ خلاص شدهاید، حتماً و باید نکات مراقبتی را مدنظر گرفته و رعایت کنید. دانستن باید و نبایدهای مهم بعد از درمان سیاتیک پای چپ کمک میکند تا نقاهت پس از درمان را راحتتر و سریعتر سپری کنید و کمتر از قبل دچار عود درد با شدت‌های بالا شوید. ما در این قسمت مهمترین نکات را برایتان خلاصه کردهایم.
-از نشستن طولانیتر از ۳۰ دقیقه پرهیز کنید. هر نیم ساعت بلند شوید، کمی راه بروید و چند حرکت کششی انجام دهید.
-سرپا ایستادن طولانی برای فرد مبتلا ابدا خوب نیست.
-اگر اضافه وزن دارید، حتما از پزشک خود برای رسیدن به وزن مطلوب با یک شیوه استاندارد و علمی و بدون عارضه کمک بخواهید. ثابت شده که افراد چاق یا دارای اضافه وزن، ترمیم بافتهای آسیب دیده آنها، کامل انجام نمیشود، همچنین دوران نقاهت در این افراد طولانیتر است.
-ترک مصرف الکل، سیگار و قلیان برای هفتههای اول بعد از درمان الزامی است. استفاده از این موارد، ترمیم سلول‌ها را مختل و مشکل میکند و شما نمیتوانید تمام اثرات مثبت درمان را شاهد باشید.
-آغاز حرکات کششی به محض کاهش درد، یکی از مهمترین اصول و باید و نبایدها بعد از سپری کردن درمان میباشد.
-از نشستن روی صندلی سفت و سطوح سفت خودداری کنید.
-صندلی استاندارد را برای نشستن انتخاب کنید. صندلیهایی که در آنها حمایت از ستونفقرات به درستی انجام نشود، نباید استفاده شود.
-روش استاندارد نشستن را بیاموزید. هنگام نشستن باید پشت صاف باشد، شانهها به حالت عقب و در حالت ریلکس قرار گیرد. باسن باید در عقبترین قسمت صندلی قرار گرفته باشد. برای حفظ انحناء ناحیه کمر، بهتر است یک حوله کوچک را تا کنید و در قوس کمر در بین بدن و صندلی قرار دهید. زانوها در زاویه ۹۰ درجه باشند، کف پاها را به روی یک چهارپایه کوچک بگذارید، به طوری که زانوها همسطح لگن قرار بگیرد.
-روش خوابیدن شما بعد از درمان مهم است. خوابیدن به حالت درازکش به پهلو در حالی که یک بالشت بسیار کوچک یا یک حوله بین دو زانو قرار دادهاید؛ یکی از بهترین روشها در هنگام خوابیدن و دراز کشیدن محسوب میشود. در این روش تمام ستونفقرات در یک راستا قرار گرفته و انحناهای طبیعی آن حفظ میشود.
-توجه کنید که بدن در هیچ حالتی، نباید وضعیتی را به خود بگیرد که در آن کمر و لگن تحت فشار باشند.
-نوشیدن مایعات برای گذشتن از فاز التهاب و تسکین درد و رفع سریع گرفتگی عضلات و ترمیم مناسب بافت صدمه دیده الزامی است.
-مصرف غذاهای ضدالتهاب مانند سبزیجات و میوهجات تازه، تخممرغ، زیتون را در لیست خوراکیهای روزانه قرار دهید. جدا از مصرف خوراکیهای آماده، فست فودها، شکر و نمک سدیم پرهیز کنید. این مواد روند بهبودی و ترمیم شما را کند میکنند.
-از انجام ورزشهایی که در آنها به طور مکرر، ضربه شدید به کف پا وجود دارد؛ یعنی ورزشهایی که شامل دویدن و پریدن میشوند، خودداری کنید. ورزشها بعد از اتمام دوران نقاهت نباید ورزشهایی پربرخورد باشند، به عنوان مثال انجام بسکتبال، فوتبال و والیبال بعد از درمان توصیه نمیشود. پیادهروی با سرعت معمولی به روی سطوح صاف با کفش استاندارد یا آبدرمانی اصولی، بهترین ورزشها بعد از درمان هستند.
-تمام حرکاتی که در آنها چرخش کمر به روی پایین تنه ثابت وجود دارد، ممنوع است. هیچگاه نباید برای برداشتن اشیا از روی زمین، از کمر خم شوید. بلند کردن اشیا سنگین، بخصوص بدون کمک دیگران ممنوع است.
-علائم هشدار را بشناسید. در صورت وقوع هر یک از موارد زیر، فورا باید پزشک را از وضعیت خود آگاه کنید.
1-ضعف شدید عضلات، به طوری که نتوانید اصلاً به روی پاهای خود بیاستید و یا از حالت خوابیده یا نشسته بلند شوید.
2-لاغری عضلات پشت ران، باسن و پشت ساق
3-بیحسی در مسیر رگ سیاتیک سمت چپ
4-بیاختیاری ادرار یا بیاختیاری مدفوع
سخن پایانی
بسیاری از افراد در سطح جامعه از دردهای سیاتیک پای چپ رنج میبرند. تجربه دردهای تیرکشنده که از پایین کمر آغاز و پشت اندام تحتانی چپ را درگیر میکند و گاهی تا پاشنه، کف پا و انگشت شست پای چپ نیز منتشر میشود، تجربه ناگواری است. در افراد سالمند که دردهای مزمن و مقاوم به درمان دارند یا افراد جدید که به درمانهای معمول حمایتی پاسخ نداده‌اند، مراجعه به متخصص ارتوپد برای رد علل جدی دردهای عصب سیاتیک پای چپ و دریافت درمان قطعی و اصولی الزامی است.
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو