تنگی کانال نخاعی مادرزادی: از تشخیص تا درمان

تنگی کانال نخاعی مادرزادی نه تنها یک وضعیت پزشکی است بلکه یک چالش روزمره برای کسانی که با آن زندگی می‌کنند، محسوب می‌شود. این حالت، که در آن فضای داخل کانال نخاعی از بدو تولد کمتر از حد نرمال است، می‌تواند به فشردگی عصبی و در نتیجه، درد و محدودیت حرکتی منجر شود. اهمیت فهمیدن و درمان به موقع این بیماری غیر قابل انکار است، چرا که تأثیر آن بر کیفیت زندگی فرد قابل توجه است. در این راستا، انتخاب بهترین دکتر برای لیزر تنگی کانال نخاعی می‌تواند یک گام مهم در مسیر بهبود و کاهش علائم باشد. من خودم یکبار در موقعیتی بودم که مجبور شدم این انتخاب‌ها را انجام دهم و تجربه شخصی‌ام مرا به این نتیجه رساند که آگاهی و دسترسی به اطلاعات دقیق می‌تواند در تصمیم‌گیری‌ها بسیار کمک‌کننده باشد.

تنگی کانال نخاعی مادرزادی چیست؟

تفاوتی میان این بیماری مادرزادی و اکتسابی وجود ندارد بااین‌حال که بیماران مادرزادی از بدو تولد این عارضه را همراه با خود دارند. در این بیماری رشته‌های عصبی نخاع به‌شدت تحت‌فشار هستند و این فشار به‌قدری است که باعث ایجاد دردهای مختلف در ناحیه کمر و پشت لگن و پاها می‌شود.

اما در افرادی که مادرزادی مبتلا به تنگی مجرای نخاعی هستند، حلقه‌ای استخوانی و از جنس استخوان در ناحیه ستون مهره‌ها و دورتادور عصب نخاع وجود دارد که با افزایش سن رشد کرده ضخیم‌تر شده و فشار بر روی ریشه‌های عصبی را افزایش می‌دهد.

بااین‌وجود افراد بعد از تولد چنین دردهایی را حس نمی‌کنند؛ بلکه با افزایش سن و با کوچک‌ترین ضربه و آسیبی دردها کم‌کم خود را نشان می‌دهند. اما باید بدانید که دست‌وپنجه نرم کردن با این بیماری بسیار سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود.

علائم تنگی کانال نخاعی

این بیماری مانند دیگر بیماری‌ها دارای علایم و نشانه‌هایی است که می‌کند شما هرچه سریع‌تر به وجود آن پی ببرید. حتماً با خود می‌گویید امکان ندارد که از زمان تولد به‌صورت مادرزادی بیمار باشید و نفهمید؛ اما ما به شما می‌گوییم که چنین چیزی ممکن است؛ اما تا زمانی که سن افزایش نیابد و آسیب و ضربه‌ای به ستون فقرات وارد نشود خود را نشان نخواهد داد. مواردی که در زیر مشاهده می‌کنید از جمله علائم و نشانه‌های تنگی نخاع مادرزادی است:

• دردها به هنگام نشستن و ایستادن طولانی‌مدت شدت می‌یابد.
• درد در قسمت ساق پاها و باسن
• خم‌شدن به سمت جلو دردهای ناشی از کمر را چندین برابر می‌کند.

سایش کانال نخاعی فقط درد کمر و لگن و باسن و پاها نیست؛ بلکه گردن را نیز درگیر خواهد کرد. توجه داشته باشید که نشانه سایش کانال نخاعی آن هم در زمینه مادرزادی فقط به‌صورت درد نیست؛ بلکه بی‌حسی در انواع نواحی پاها و پشت و انگشتان و ساق پا را نیز به همراه دارد. گاهی ممکن است شما در قسمت زانو احساس ضعف کنید و دیگر قادر به ادامه پیاده‌روی یا ایستادن نباشید.

تنگی کانال نخاع مادرزادی

حتماً شما هم کنجکاو هستید بدانید این بیماری مادرزادی چگونه به وجود می‌آید و تفاوت آن با باریکی کانال نخاع اکتسابی چیست؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت تنگی نخاع مادرزادی از ابتدای تولد همراه کودک است تا زمانی که این کودک رفته‌رفته بزرگ شود و سنش بالا رود متناسب با شرایطی که ایجاد می‌شود روزی این بیماری خود را نشان خواهد داد.

اما در باریکی کانال نخاع اکتسابی این بیماری از بدو تولد وجود ندارد و ممکن است پس از گذشت سال‌های بسیار زیاد و بر اثر پیری و شرایطی که در محیط کار افراد یا زندگی آنها وجود دارد باعث بروز شود.

تنگی کانال نخاعی مادرزادی فشار بر روی رشته‌های عصبی بر اثر وجود حلقه‌های استخوانی درونی ایجاد می‌شود؛ اما باریکی کانال نخاع اکتسابی همراه با رشد بافت‌ها و استخوان‌ها به درون ستون مهره‌ها و ایجاد فشار برای ریشه‌های عصبی همراه است.

تشخیص تنگی نخاع مادرزادی

قبل از اینکه برای درمان بیماری اقدام کنید باید تشخیص درستی از این بیماری داده شود. در چنین مواردی تشخیص‌کار پزشک است؛ اما شما با وجود علائم هم می‌توانید کم‌کم به آن پی ببرید. باتوجه‌به همه علائم و نشانه‌هایی که در مورد هستی و وجودیت باریکی کانال نخاع نام بردیم نمی‌توانید با مشاهده تنها یک یا دو مورد سریعاً به نتیجه‌ای برسید.

ازاین‌رو باید به پزشک متخصص مراجعه نموده و تحت معاینه قرار بگیرید. در این صورت پزشک متخصص جهت تشخیص دقیق ام ‌آر آی و اسکن را تجویز می‌کند. سپس با بررسی دقیق معاینات و نتیجه ام ‌آر آی و اسکن تشخیص دقیق و نهایی خود را جهت اطلاع به بیمار خواهد داد. بعد از آن برای درمان و راحت شدن بیمار از شر دردهای بسیار شدید انواع راه‌های درمانی را عنوان نموده و بلافاصله درمان را آغاز می‌کند.

درمان تنگی کانال نخاعی

پس از تشخیص دقیق و درست پزشک متخصص بنا بر وجود تنگی کانال نخاعی تصمیم به درمان این بیماری گرفته می‌شود. زیرا بیماری سایش کانال نخاعی چه از نوع مادرزادی و چه از نوع اکتسابی مانند دیگر بیماری‌ها قطعاً قابل‌درمان خواهد بود.

باتوجه‌به اینکه راه و روش‌های درمان باریکی کانال نخاع متفاوت است و متناسب با شرایط خاصی پیش می‌رود توجه شما را به موارد زیر جلب می‌کنیم: عمل جراحی یکی از بهترین راه‌های درمانی باریکی کانال مادرزادی است. در مواردی اگر باریکی کانال مادرزادی خفیف باشد با روش‌های غیرجراحی نیز قابل‌حل خواهد.

هر یک از راه‌های درمانی که برای برطرف نمودن باریکی کانال نخاع آن هم به‌صورت مادرزادی انجام می‌شود قطعاً ثمربخش خواهد بود؛ زیرا پزشک با بررسی شرایط مختلف چنین تصمیمی خواهد گرفت؛ بنابراین بهترین انتخاب را خواهد داشت. البته که انتخاب پزشک متخصص در این زمینه نیز مهم و حیاتی به نظر می‌رسد که دررابطه‌با این موضوع نیز در ادامه این مبحث خواهیم پرداخت.

انواع درمان تنگی نخاع مادرزادی

قبل از اینکه افراد برای درمان سایش کانال نخاعی آن هم به‌صورت مادرزادی از روش عمل جراحی اقدام کنند، تصمیم می‌گیرند هرطورشده این بیماری را با استفاده از روش‌های غیر عمل جراحی برطرف نمایند. زیرا عمل جراحی نیز دارای ریسک و خطرهایی است که هر کسی نمی‌تواند آن را بپذیرد.

بنابراین، می‌توان در چنین شرایطی از روش‌های درمانی دیگر مثل استفاده از داروها و تزریق استروئید در محل دردها این بیماری را کنترل نمود. در چنین شرایطی گاهی پزشک تصمیم می‌گیرد بیمار را برای درمان به چند جلسه متوالی فیزیوتراپی بفرستد.

در موارد دیگری نیز می‌توان با کاهش وزن و کنترل آن فشارهای وارد بر کمر را کاهش داد که دردها را نیز تسکین می‌دهد. کاهش التهاب در قسمت مهره‌های کمر می‌تواند روش مناسبی برای کنترل سایش کانال نخاعی باشد. اما باز هم انتخاب راه‌های درمانی بستگی به نظر پزشک متخصص دارد.

جراحی تنگی کانال نخاع مادرزادی

جراحی یکی دیگر از راه‌های بسیار عالی در جهت درمان کانال نخاعی مادرزادی است. البته جراحی سایش کانال نخاعی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود؛ زیرا مقدار آسیب‌دیدگی در قسمت رشته‌های عصبی نخاع با هم متفاوت است؛ بنابراین روش‌های درمان هم فرق می‌کند. اگر بخواهید با انواع روش‌های جراحی باریکی کانال نخاع آشنا شوید پیشنهاد می‌کنیم موارد زیر را موردتوجه قرار دهید:

• روش جراحی لامینکتومی کمر
• روش جراحی کم تهاجمی فیوژن
• روش عمل آندوسکوپ
• عمل جراحی باز

هر یک از این موارد توسط پزشک متخصص و با مهارت دقت بسیار زیاد انجام می‌شود تا پزشک بتواند بیماران مادرزادی سایش کانال نخاعی را به‌صورت قطعی درمان کند و مانع هرگونه درد شدید در نواحی مختلف شود. با این‌وجود برخی افراد به هنگام جراحی استرس و نگرانی‌های بسیار زیادی دارند؛ اما اگر پزشک خوبی انتخاب کنید قطعاً این نگرانی‌ها بی‌مورد خواهد بود.

طبق بند فوق جراحی لامینکتومی کمر یکی از روش‌های مهم در درمان مادرزادی سایش کانال نخاعی است. اگر برای شما هم سؤال پیش‌آمده که عمل جراحی لامینکتومی کمر چگونه انجام می‌شود باید گفت پزشک برای جراحی به این روش بیمار را برای چند ساعت بیهوش می‌کند، قسمتی از پشت کمر را برش داده تا بتواند بافت‌ها و استخوان‌هایی که به ریشه‌های عصبی فشار وارد می‌کنند را از بین ببرد.

قطعاً این عمل بسیار حساس و زمان‌بر است؛ زیرا قسمت درونی استخوان ستون مهره‌ها نیز ضخیم‌تر شده و باید به‌وسیله تجهیزات مهم پزشکی تحلیل رود تا فشار بر روی ریشه‌های عصبی کم شود. سپس قسمت‌های برش داده را بخیه زده، پس از به‌هوش‌آمدن، در روز بعد بیمار مرخص می‌شود؛ بنابراین بیماران مادرزادی به این روش می‌توانند درمان شوند.

دکتر جراح تنگی کانال نخاعی مادرزاد

از بهترین و اثربخش‌ترین روش‌هایی که برای جراحی سایش کانال نخاعی مورد استفاده قرار می‌گیرد روش کم تهاجمی فیوژن است. در چنین روشی پزشک جراح سعی می‌کند با استفاده از ابزار مهم پزشکی ستون مهره‌ها را ثابت نگه دارد به‌طوری‌که حرکتی نداشته باشند؛ بنابراین اگر فشاری بر روی ریشه‌های عصبی نخواهد بود و از این طریق می‌توان باریکی کانال نخاع به‌صورت مادرزادی را تحت کنترل گرفت.

روش فیوژن چند ساعت بیشتر زمان نمی‌برد و با بیهوشی بیمار همراه است؛ اما یک الی دو روز بعد بیمار می‌تواند مرخص شود و پس از گذراندن دوران بر روی پاهای خود بایستد و راه برود. بنابراین، می‌توان گفت هیچ‌گونه نگرانی از بابت درمان قطعی این بیماری وجود نخواهد داشت. هرچند که روش‌های جراحی دیگری هم وجود دارد؛ اما انتخاب این دو روش بستگی به‌شدت بیماری و نظر پزشک دارد.

درمان کانال نخاعی مادرزادی با لیزر

بعضی مواقع افراد از عمل جراحی می‌ترسند و نمی‌خواهند به‌هیچ‌عنوان ریسک چنین خطرات مختلفی را بپذیرند؛ بنابراین سعی می‌کنند با انجام روش‌های دیگر مثل لیزر باریکی کانال نخاع به‌صورت مادرزادی را درمان کنند.

چنین روشی قطعاً عوارض بعد از عمل را نیز نخواهد داشت؛ ازاین‌رو به‌عنوان روشی محبوب در میان بیماران شناخته می‌شود. در این روش که لیزردرمانی هم نامیده می‌شود پرتوهای لیزر که اشعه و انرژی بسیار قوی دارند با تأثیرگذاری بر محل بافت‌ها و همچنین استخوان‌ها فشار را از قسمت اعصابی که از مغز تا نخاع کشیده شده‌اند کاهش داده و در نهایت از بین می رود.

بنابراین بیمار می‌تواند با انجام لیزردرمانی هرچه سریع‌تر سلامتی خود را به دست آورده و دیگر از شر دردهای مقطعی و شدید راحت شود. اما اگر پزشک تشخیص دهد که با لیزر بیماری درمان نمی‌شود باید به فکر راه‌های غیر از آن بود.

آیا تنگی کانال نخاع مادرزادی به طور کامل درمان می‌شود؟

از جمله سؤالاتی که ممکن است برای شما هم پیش بیاید و ذهنتان را درگیر کند این است که بیماری‌های اکتسابی را می‌توان درمان کرد؛ اما آیا بیماری‌های مادرزادی مثل سایش مجرای نخاعی درمان قطعی دارند؟ در پاسخ به چنین سؤالی باید گفت بله به طور قطعی می‌توان تنگی کانال نخاعی مادرزادی را درمان کرد.

اما این درمان ممکن است کمی پرچالش باشد. چالش از این نظر که تخصص و مهارت پزشک شما مهم است؛ بنابراین استعداد و مهارتی که برای درمان به کار می‌گیرد نتیجه مستقیمی خواهد داشت. در مقابل زمان مراجعه شما به پزشک نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

زیرا اگر این بیماری به‌موقع تشخیص داده شود راه‌های درمانی بهتری می‌توان برای آن ارائه داد و در نهایت شدت و میزان آسیب باگذشت زمان افزایش می‌یابد؛ بنابراین هرچه سریع‌تر مورد درمان قرار بگیرد نتیجه مثبت خواهد بود.

مدت‌زمان درمان تنگی نخاع مادرزادی

اینکه چه مقدار زمان طول می‌کشد تا بیماری مادرزادی سایش مجرای نخاعی درمان شود بستگی به پارامترها و فاکتورهای خاصی دارد. یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که اثر مستقیمی بر مدت‌زمان درمان چنین بیماری می‌گذارد، مقدار آسیب‌دیدگی و شدت بیماری است هرچه میزان آسیب به رشته‌های عصبی بیشتر باشد قطعاً زمان بیشتری در جهت درمان آن صرف خواهد شد.

نکته بعدی در مدت‌زمان درمان بیماری مادرزادی سایش مجرای نخاعی روشی است که پزشک برای درمان انتخاب می‌کند؛ زیرا اگر روش انتخابی از نوع جراحی باشد قطعاً به‌سرعت خوب خواهد شد؛ اما اگر از روش‌های دیگری مثل فیزیوتراپی و تزریق و استفاده از دارو و حتی لیزردرمانی استقبال شود. مدت‌زمان بیشتری برای درمان لازم است. اما آخرین فاکتوری بسیار موردتوجه قرار می‌گیرد انتخاب پزشکی است که قرار است درمان بیماری‌تان را به دستان او بسپارید.

انتخاب پزشک متخصص تنگی کانال نخاعی

باتوجه‌ به اینکه بیماری تنگی کانال نخاعی از مهم‌ترین و دردناک‌ترین بیماری‌هایی است که هر فردی در هر دوره‌ای از زندگی ممکن است به آن دچار شود در مقابل انتخاب پزشکی که قرار است درمان این نوع بیماری را به عهده بگیرد نیز مهم است به همین خاطر بهتر است دررابطه‌با انتخاب پزشک متخصص در این زمینه اطلاعات کافی داشته باشید.

زیرا اگر انتخاب درستی در این زمینه نداشته باشید نتایج خطرناک و ناگواری اتفاق خواهد افتاد. انتخاب پزشک متخصص و یا فوق تخصص می‌تواند کمک کند که تشخیص دقیق‌تری از نوع و شدت بیماری به دست آورده و در جهت درمان آن به بهترین روش ممکن پیش روید.  بااین‌حال پزشکان بسیار زیادی وجود دارند که ممکن است در انتخاب یکی از آنها سردرگم شوید؛ اما اگر به سایت ما مراجعه کنید با نام بهترین پزشکان در این زمینه آشنا خواهید شد.

زمان مراجعه به پزشک تنگی کانال نخاع مادرزادی

یکی از سؤالاتی که ممکن است برای شما هم پیش آید دررابطه‌با این است که چه زمانی برای مراجعه به پزشک تنگی کانال نخاعی مناسب است؟ در پاسخ به چنین سؤالی باید گفت هر زمان که شما دردهای غیرعادی و طولانی‌مدت در مقطع ساق پاها و باسن و کمر احساس کردید باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. گاهی ممکن است این دردها به‌خاطر وجود بیماری دیگری باشد؛ اما اگر شما بلافاصله پس از احساس هر درد به پزشک مراجعه کنید پزشک هم می‌تواند بلافاصله تشخیص درستی بدهد.

بنابراین روند درمان شما سریع‌تر پیش خواهد رفت و قبل از اینکه دیر شود و اتفاقات بدتری بیفتد و بیماری پیشرفته‌تر شود شما درمان خواهید شد. در مواردی وجود درد بسیار کم پیش می‌آید و چنین بیمارانی بیشتر از اینکه درد داشته باشند دچار بی‌حسی در بعضی نقاط مثل پاها و کمر می‌شوند که این خود نشانه دیگر برای مراجعه به پزشک است.

عوارض عدم درمان نخاع مادرزادی

شاید برخی افراد به‌خاطر ترس از عمل جراحی بخواهند از درمان صرف‌نظر کنند. اما باید بگوییم که عدم درمان بیماری می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری برای بیمار به همراه داشته باشد. به‌عنوان‌مثال درمان‌نشدن این بیماری می‌تواند دردها را تشدید نموده و در نهایت آنها را چندین برابر کند.  در مواردی دیده شده که فرد دیگر قادر به انجام فعالیت‌های روزانه خود نیست و حتی از پس ایستادن و پیاده‌روی‌های کوتاه‌مدت نیز بر نمی‌آید.

عوارض شدید و جبران‌ناپذیر درمان‌نشدن چنین بیماری مادرزادی می‌تواند به‌مرورزمان ازدست‌دادن کنترل ادرار و مدفوع را نیز به همراه داشته باشد. قطعاً هر کسی نمی‌تواند با چنین موضوعی کنار بیاید؛ بنابراین قبل از اینکه دیر بشود و بیماری شما وارد مرحله غیرقابل‌کنترل برسد باید برای درمان آن اقدام نمود و این خطرات را از بین برد.

تنگی کانال نخاع مادرزادی چگونه بروز می‌کند؟

به‌طورکلی بروز بیماری مادرزادی سایش مجرای نخاعی از طریق عوامل و علل مختلفی بروز می‌کند. درست است که این بیماری مادرزادی است؛ اما عواملی بر روی بروز آن تأثیر می‌گذارند یکی از آنها مربوط به رباط‌هایی است که در مجاورت ریشه‌های عصبی قرار دارند که باگذشت زمان جنس استخوانی پیدا نموده و فشار بسیاری را به اعصاب نخاعی وارد می‌کند.

بعضی از این رباط‌ها می‌توانند به سمت داخلی ستون فقرات مایل شوند و در آن قسمت رشد نموده و استخوانی شوند همین موضوع درد بسیار زیادی را برای بیمار ایجاد می‌کند. حتی رشد کیست در ناحیه ستون فقرات می‌تواند باعث سایش مجرای نخاعی شود و فشار ناشی از آن را با تنگ کردن بر اعصاب نخاعی به قسمت‌های مختلف بدن‌درد وارد کند.  بنابراین از طرق مختلف پزشک می‌تواند متوجه وجود این بیماری مادرزادی در انواع بیماران شود.

سخن پایانی

در مقدمه این مقاله، با تنگی کانال نخاعی مادرزادی و چگونگی تأثیر آن بر زندگی افراد آشنا شدیم. هر یک از ما ممکن است در طول زندگی خود با چالش‌های سلامتی مواجه شویم، اما مهم این است که همیشه امیدوار بمانیم و برای بهبود شرایط خود تلاش کنیم. سلامتی بزرگ‌ترین دارایی ماست و حفظ آن نیازمند توجه و مراقبت مستمر است. اگر شما یا عزیزانتان با علائم مرتبط با تنگی کانال نخاعی روبرو هستید، ضروری است که هر چه سریع‌تر برای مشاوره و دریافت راهنمایی‌های لازم به متخصص ما مراجعه کنید.

تشخیص به موقع و انتخاب درمان مناسب می‌تواند در کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی تأثیر به سزایی داشته باشد. در این مسیر، شما تنها نیستید. جامعه پزشکی و حمایتی وجود دارد که آماده کمک و همراهی با شما در این سفر هستند. با اتخاذ گام‌های مثبت به سمت سلامتی، می‌توانید نه تنها برای خود بلکه برای اطرافیانتان نیز منبع الهام باشید. بیایید با همدلی و توجه به سلامتی، به سوی آینده‌ای روشن‌تر قدم برداریم.