علائم تنگی کانال نخاعی

علائم تنگی کانال نخاعی موضوعی‌ است که در این مقاله به آن می‌پردازیم. آیا این روزها درد و یا بی‌حسی در ناحیه‌ی کمر و پاهایتان، شما را از انجام فعالیت‌های روزمره باز داشته است؟ این عارضه به طور معمول در افراد بالای 50 سال دیده می‌شود که با گذشت زمان نیز، تشدید خواهد شد. همچنین، علائم متنوعی را بستگی به محل و شدت تنگی کانال نخاعی برای افراد در پی دارد. تشخیص دقیق و نیز درمان به موقع، به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد کمک می‌کند. از عوامل ایجاد آن می‌توان به تغییرات مرتبط با سن، آرتریت، فتق دیسک، آسیب‌ به نخاع و رباط‌ها و… اشاره کرد. اگر این عارضه به طور کامل درمان نشود، ممکن است به وضعیت خطرناک‌تری منجر شود. در این جا به بررسی چگونگی این علائم، گزینه‌های درمانی و نیز معرفی بهترین دکتر برای لیزر تنگی کانال نخاعی می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

علائم متداول تنگی کانال نخاع گدامند؟

علائم  تنگی کانال نخاعی برای افراد مختلف متفاوت است. این عارضه، به طور کلی ممکن است در هر نقطه‌ای از ستون فقرات بروز پیدا کند، اما نواحی کمر و گردن به عنوان دو نقطه رایج‌ترِ آن شناخته می‌شوند. با توجه به گوناگونی علائم و عوامل ایجاد آن، برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، ارتباط با پزشکی متخصص ضروری است. پزشک با استفاده از ابزارهای تشخیصی (مانند ام آر آی)، اطلاعات دقیقی از علائم بیمار را جمع‌آوری کرده و برنامه درمانی مناسبی را ارائه می‌دهد.

درد

از جمله نواحی شایع برای ایجاد علائم این عارضه، وجود درد در مناطق پایین کمر و گردن است. این درد ممکن است به صورت موقت و یا مزمن و یا به طور معمول، با فشار و تنش‌های روحی افراد مرتبط باشد. این درد معمولاً به مناطق دیگر از بدن منتشر می‌شود و حتی ممکن است به پاها، بازوها و سایر مناطق نیز انتشار یابد. در این خصوص انواع درد می‌تواند متنوع باشد: از نوعِ درد تیز و سوزشی گرفته، تا دردی مزمن و ملال‌آور. در برخی موارد، درد ممکن است با فعالیت‌های روزمره نیز تشدید شود و بدین وسیله بر کیفیت زندگی افراد تأثیر بگذارد.

ضعف عضلات

یکی دیگر از علائم مهم تنگی کانال نخاع، ضعف عضلات است. این عارضه می‌تواند منجر به آسیب نخاعی شود که این امر خود به تضعیف عضلات در نواحی تحتانی بدن، به ویژه پاها، می‌انجامد. از طرفی ضعف عضلات می‌تواند تأثیر زیادی بر روی حرکت و کارایی روزمره فرد نیز داشته باشد و به مشکلات حرکتی و کاهش کارایی منجر شود. بنابراین ممکن است افراد، مشکلاتی را مانند راه‌ رفتن و یا حفظ تعادل را تجربه کنند. تشخیص و مدیریت ضعف عضلات، نیاز به مشاوره با پزشک متخصص و انجام تست‌های عصبی و عضلانی دارد، تا میزان تضعیف عضلات و مشکلات را در حرکت ارزیابی کند. پس از آن، برنامه درمانی مناسبی شامل فیزیوتراپی، تمرینات تقویتی و در موارد شدید‌تر، جراحی اجرا می‌شود تا عضلات تضعیف شده تقویت شوند و کارایی حرکتی بهبود یابد.

• مشکلات کنترل مثانه و روده
• افراد ممکن است به علت فشار و تنگی در منطقه‌ی کانال نخاعی، مشکلاتی را در کنترل مثانه و روده‌ی خود تجربه کنند. این مشکلات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• بی‌اختیاری ادرار: ممکن است افراد کنترل دقیقی بر ادرارریزی نداشته باشند و در موارد ناخواسته به بی‌اختیاری ادراری دچار شوند.

• مشکلاتی در کنترل مدفوع: ممکن است افراد دچار مشکلاتی در کنترل مدفوع شوند و نتوانند به طور دقیق آن را کنترل نمایند.

توجه داشته باشید که به طور معمول، این مشکلات می‌تواند بر روی کمر و مشکلات تناسلی افراد تأثیر بگذارند و نیاز به مشاوره پزشکی و درمان فوری خواهند داشت. تشخیص دقیق و مدیریت این مشکلات توسط پزشک تخصصی نورولوژی و متخصص تنظیم کنترل مثانه و روده انجام می‌شود.

• درد در ناحیه گردن و شانه‌ها

درد در این نواحی (که به عنوان درد گردنی نیز شناخته می‌شود) ممکن است به علامتی دیگر از تنگی کانال نخاعی اشاره نماید، به ویژه اگر همراه با سایر علائم نیز باشد.

• ضعف عضلات دست ها

تنگی کانال نخاعی ممکن است به فشار بر ریشه‌های عصبی در نواحی مختلف از ستون فقرات منجر شود و این فشار، خود، عضلات دستها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به عبارت دقیق‌تر، فشار بر ریشه‌های عصبی منجر به کاهش ترافیک پیام‌های عصبی بین مغز و عضلات دست می‌شود، که همین امر باعث ضعف عضلات دست‌ها و در نتیجه کاهش کارایی حرکتی آنها می‌شود. ضعف عضلات دست ها باعث مشکلاتی در انجام وظایف روزمره مانند: نوشتن، برداشتن اشیاء، و کارهایی از این قبیل می‌شود.

نحوه بروز علائم تنگی کانال نخاع

به طور معمول، علائم اولیه‌ی تنگی کانال نخاعی به تدریج و آرامی تشدید می‌یابد و هیچ‌گاه به طور ناگهانی شروع نمی‌شود. برای بسیاری از افراد نیز این تشدید تدریجی رخ می‌دهد، و ممکن است در طی مدت زمان طولانی تر ایجاد تغییرات در علائم داشته باشد. از آنجا که تنگی کانال نخاعی می‌تواند در هر نقطه‌ای از ستون فقرات ایجاد شود، در نتیجه این علائم نیز ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد. به هر حال، تشخیص و درمان زودرس تنگی کانال نخاعی، می‌تواند از پیشرفت علائم جلوگیری کرده و به بهبود وضعیت بیمار کمک کند. بنابراین اگر علائمی که به نظر مشکوک به ابتلای این بیماری می‌رسد را تجربه می‌کنید، باید در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا پس از بررسی‌های لازم، درمان مناسب آغاز شود.

تسکین علائم با استفاده از داروها و درمان‌های خاص

درمان‌ها و داروهای خاصی می‌توانند به تسکین علائم این بیماری کمک کنند. انتخاب نوع دارو و درمان به عواملی مانند شدت علائم، علت اصلی تنگی کانال و وضعیت فرد بستگی دارد. از طرفی، درمان‌های معمول برای تنگی کانال نخاعی شامل موارد زیر هستند:

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی به عنوان یکی از روش‌های غیرتهاجمی و موثر، در جهت مدیریت تنگی کانال نخاعی شناخته می‌شود که می‌تواند به بهبود وضعیت بیمار کمک کند. تجربه‌ی بهترین نتایج، با همکاری یک فیزیوتراپیست و زیر نظر پزشکی حاذق انجام می‌پذیرد. انتخاب تمرینات و روش‌های مناسب نیز (توسط متخصصین حرفه‌ای) به شرایط و وضعیت جسمانی فرد بستگی دارد.

اهداف اصلی فیزیوتراپی در تنگی کانال نخاعی عبارتند از:

• تقویت عضلات: در این خصوص تمرینات مخصوصی برای تقویت عضلات پشتی، شکمی، و عضلات مربوط به ستون فقرات انجام می‌شود. تقویتِ این عضلات، به پشتیبانی از ستون فقرات و کاهش فشار بر ریشه‌های عصبی منجر می‌شود.
• بهبود استحکام و انعطاف‌پذیری ستون فقرات: تمریناتی نیز در جهت بهبود استحکام و انعطاف‌پذیری مناطق متأثر از تنگی کانال نخاعی انجام می‌شود. این امر به اصلاح وضعیت ستون فقرات کمک می‌کند.
• کاهش فشار بر ریشه‌های عصبی: با تقویت عضلات و بهبود استحکام ستون فقرات، فشار بر ریشه‌های عصبی کمتر می‌شود. این موضوع به کاهش درد و علائم مرتبط با تنگی کانال نخاعی کمک بسیاری می‌کند.

داروها

برخی داروها می‌توانند برای کاهش التهاب و درد‌های مرتبط با علائم تنگی کانال نخاع تجویز شوند. این داروها شامل موارد زیر هستند:

• ضدالتهاب‌ها (NSAIDs): داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن و یا دیکلوفناک که به تسکین درد و کاهش التهاب مرتبط با تنگی کانال نخاعی کمک می‌کنند.
• داروهای ضددرد: در برخی موارد، داروهای مسکنی مانند ترامادول و یا داروهای ضد درد قوی‌تری نیز ممکن است تجویز شوند تا به کاهش درد افراد کمک کنند.
• داروهای کورتیکواستروئیدی (کورتیکوستروئیدها): این داروها معمولاً به شکل تزریق به ناحیه تنگی کانال نخاعی هستند، که در نتیجه به به کاهش التهاب و پیشرفت علائم کمک می‌کنند.

تعیین نوع دارو و مدت زمان مصرف نیز به عواملی مانند شدت درد، نوع تنگی کانال نخاعی، و وضعیت افراد بستگی دارد. همچنین، در مواردی ممکن است پزشک داروهای دیگری تجویز کند که به تسکین علائم کمک کند. مهم است که این داروها تحت نظر پزشک مصرف و دستورات او به طور دقیقی پیروی شود.

تزریق‌های استروئیدی

تزریق‌های استروئیدی که به طور معمول به نواحی متأثر از تنگی کانال نخاعی تجویز می‌شوند، به درمان التهاب و دردهای مرتبط با تنگی کانال نخاعی کمک می‌کنند. این نوع تزریق معمولاً به عنوان تزریق‌های کورتیکواستروئیدی شناخته می‌شود و ممکن است به تسکین علائم و بهبود وضعیت بیمار کمک کند. تزریق‌های کورتیکواستروئیدی به طور معمول با استفاده از تصاویر رادیولوژیکی انجام می‌شوند. این تزریق‌ها در محل مشخصی که ممکن است التهاب و فشار بر ریشه‌های عصبی وجود داشته باشد، انجام می‌شوند. کورتیکواستروئید‌ها به عنوان مواد ضد التهابی عمل می‌کنند و ممکن است به بهبود وضعیت بیمار کمک کنند. تزریق‌های استروئیدی معمولاً به عنوان یکی از گزینه‌های غیرجراحی، در درمان تنگی کانال نخاعی مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما تصمیم نهایی در مورد نوع درمان، توسط پزشک بر اساس وضعیت و شدت عارضه در فرد گرفته می‌شود.

جراحی

در موارد شدیدتر این بیماری و یا در صورت عدم پاسخ به درمان‌های دیگر، جراحی می‌تواند یک گزینه درمانی مطرح شود. این نوع جراحی تحت عنوان “جراحی تنگی کانال نخاعی” یا “دیسککتومی” شناخته می‌شود که، هدف اصلی آن تخلیه فشار از ریشه‌های عصبی و ایجاد فضای بیشتر در کانال نخاعی است. در جراحی تنگی کانال نخاعی، پزشک معمولاً یک برش کوچک را در ناحیه متأثر از ستون فقرات انجام می‌دهد و سپس با تخریبِ بخش‌های کوچکی از استخوان‌ها و یا بافت‌های نامناسب، فضای بیشتری در کانال نخاعی ایجاد می‌کند. این عمل باعث تخلیه فشار از ریشه‌های عصبی می‌شود و در نتیجه به بهبود علائم تنگی کانال نخاع کمک می‌کند. مهم است که جراحی تنگی کانال نخاعی توسط یک جراح فوق‌تخصص و با استفاده از تجهیزات و فنون پیشرفته انجام شود. پس از جراحی، فرد باید یک دوره بازسازی و توانبخشی را زیر نظر پزشک و فیزیوتراپیست طی کند تا به بهبود وضعیتِ او کمک کند.

آیا درد معمولی در ناحیه نخاع هم یکی از علائم این عارضه است؟

داشتن درد معمولی در ناحیه نخاع، به تنهایی نمی‌تواند به عنوان علائم ظاهری تنگی کانال نخاعی در نظر گرفته شود. این علائم بیشتر شامل مواردی می‌شوند که ناشی از فشار بر ریشه‌های عصبی و نخاع، به علت تنگی و یا فشار در کانال نخاعی باشند. بنابراین درد معمولی در ناحیه نخاع به تنهایی علامت تنگی کانال نخاعی نیست و نیاز به تشخیص دقیق توسط پزشک دارد. همانطور که قبلا ذکر شد این عارضه ممکن است با علائم گوناگونی همراه باشد که به ازای هر فرد متفاوت هستند. برای تشخیص صحیح و تعیین روش درمانی مناسب، از خدمات پزشکی متخصص در این زمینه استفاده نمایید.

آیا این علائم در افراد مسن و جوان باهم متفاوت است؟

به طور کلی علائم تنگی کانال نخاع در افراد جوان و مسن ممکن است مشابه باشند. اما در افراد مسن، برخی علائم ممکن است به دلیل عوامل مرتبط با پیری و تغییرات طبیعی در ستون فقرات و نخاع شایع‌تر باشند. مثلا در افراد مسن، تغییرات مرتبط با سن می‌تواند به تنگی کانال نخاعی منجر بشود، که این امر، به نوعی منجر به فشار بیشتری بر روی ریشه‌های عصبی و ساختارهای نخاعی می‌شود. بنابراین ممکن است در برخی افراد مسن، این عارضه به شکل شدید‌تری مشاهده شود. اما همانطور که پیش‌تر بیان کردیم این عارضه ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد و نوع و شدت آن، به عوامل مختلفی بستگی دارد. مهمترین نکته این است که اگر علائمی مشابه تنگی کانال نخاعی تجربه می‌کنید، به پزشکی متخصص مراجعه کنید تا برنامه‌ی درمانی مختص به خود را آغاز نمایید.

آیا افزایش و یا کاهش وزن به تغییر در شدت علائم منجر می‌شود؟

بله، افزایش و یا کاهش وزن بدن می‌تواند به تغییر در شدت علائم تنگی کانال نخاع منجر شود. وزن از آن دست عواملی است که تأثیر مهمی بر روی شدت این علائم دارد. اگر شما به طور ناگهانی تغییر وزن بدهید (مثلا وزن خود را افزایش دهید)، ممکن است علائمِ بیماریِ شما نیز تغییر کند. در واقع افزایش وزن بیش از حد، فشار اضافی برای ستون فقرات و کانال نخاعی ایجاد می‌کند و علائمی مثل درد و یا فشار را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، کاهش وزن نیز به کاهش فشار و تخلیه فشار از ریشه‌های عصبی و کانال نخاعی منجر می‌شود که تا حدودی باعث بهبود علائم می‌گردد. بنابراین، تغییرات در وزن بدن می‌تواند تأثیرات زیادی بر روی علائم تنگی کانال نخاعی داشته باشد.

آیا علائم تنگی کانال نخاع در زنان و مردان متفاوت است؟

این علائم در زنان و مردان به طور کلی مشابه هستند و تفاوت چندانی باهم ندارند. این علائم اغلب به عوامل مشترکی نظیر موقعیت این عارضه و شدت آن وابسته هستند. علائم شایع آن شامل: درد نخاعی، ضعف عضلات، اختلالات حسی، تغییر در کنترل مثانه، مشکلات در حرکت و تعادل، و مشکلات کمری است. اما به هر حال، در برخی موارد ممکن است تفاوت‌هایی در علائم نیز مشاهده شود. به عنوان مثال:

میزان درد

شدت درد نخاعی و آستانه‌ی تحمل درد در زنان و مردان متفاوت است. زنان ممکن است در مورد دردهای نخاعی حساس‌تر باشند.

عوامل جنسیتی

برخی تحقیقات نشان داده‌اند که تنگی کانال نخاع در مردان بیشتر از زنان دیده می‌شود. این امر به عوامل متعددی مانند تفاوت در ساختمان جسمی و فعالیت‌های فیزیکی مردان و زنان برمی‌گردد.

عوامل هورمونی

تغییرات در هورمون‌ها، مانند بارداری و قطع دوران قاعدگی در زنان بر علائم تنگی کانال نخاع تأثیرگذار است.

به هر حال، این تفاوت‌ها تا حدودی نسبی هستند و این علائم در هر دو جنس مشابه است. مهمترین نکته این است که، در صورت تجربه‌ی هرگونه علامت و یا نشانه‌ی مشکوک به تنگی کانال نخاع، با پزشک مشورت نمایید.

چه افرادی بیشتر در معرض این بیماری هستند؟

این عارضه می‌تواند در افراد مختلفی بروز پیدا کند، اما برخی عوامل و عناصر، خطر ابتلا به این وضعیت را افزایش می‌دهند. این عوامل عبارتند از:

سن

به طور عمومی، تنگی کانال نخاع در افراد مسن‌تر اتفاق می‌افتد. با پیری، عوامل مختلفی مانند تغییرات در ساختار استخوان‌ها باعث ایجاد تنگی کانال نخاعی می‌شوند. بنابراین افراد مسن‌تر باید به خصوص دقت کنند که در صورت داشتن علائم مشکوك، به پزشک متخصص اعصاب و جراحی نخاعی مراجعه نمایند. از طرفی، پیشگیری از این وضعیت نیز حائز اهمیت است. ایجاد عادات سالم زندگی، ورزش منظم، و مراقبت از استخوان‌ها به کاهش احتمال تنگی کانال نخاعی در سنین بالاتر کمک می‌کند.

ژنتیک

عوامل ژنتیکی نیز نقش موثری در افزایش خطر تنگی کانال نخاعی ایفا می‌کند. مطالعات نشان داده‌ است که در برخی افراد، ژنتیک می‌تواند باعث افزایش احتمال توسعه‌ی این عارضه می‌شود، بگونه‌ای که افراد ویژگی‌های موردنیاز برای ایجاد تنگی کانال نخاعی را دارا هستند. این ویژگی‌ها شامل ترکیب‌های خاصی از ژن‌ها، تغییرات در ساختار استخوانی و غضروفی هستند که در نهایت منجر به تنگی کانال نخاعی می‌شود. به همین دلیل مشاوره ژنتیکی مفیدترین گزینه خواهد بود. در این مشاوره، متخصصین ژنتیک به شما کمک می‌کنند تا در مورد عوامل ژنتیکی و ریسک ابتلای شما به این عارضه اطلاعات دقیق‌تری کسب کنید و اقدامات مناسبی را نیز انجام دهید.

آسیب های فیزیکی

آسیب‌های فیزیکی به نخاع و استخوان‌ها منجر به تنگی کانال نخاعی می‌شوند. این آسیب‌ها ممکن است ناشی از موارد زیر باشند:

• شکستگی‌ها:

شکستگی‌های استخوانی در منطقه ستون فقرات و نخاع، باعث خرابی در کانال نخاعی می‌شوند. این شکستگی‌ها ممکن است از جمله شکستگی‌های تراوایی و یا شکستگی‌های فشرده‌شدنی باشند.

• آسیب به نخاع :

آسیب به نخاع، مانند ضربه‌ها و یا صدمات نخاعی، به تخریب کانال نخاعی منجر می‌شود.این نوع آسیب‌ها می‌تواند به صورت تصادفی(مثل یک تصادف خودرو) رخ دهد و یا ناشی از مشکلات پزشکی باشند.

• تنش‌های روحی:

افرادی که به صورت مداوم در شرایط فشار و تنش‌های روحی هستند، در معرض بیشتری از این عارضه خواهند بود.

• طولانی ‌مدت ایستاده و یا نشسته بودن:

توالی طولانی‌مدت ایستاده و یا نشسته بودن می‌تواند به افزایش خطر تنگی کانال نخاعی و بروز علائم آن منجر شود. افرادی که برای مدت طولانی در موقعیت‌های نشسته و یا ایستاده قرار دارند (به طور مثال در محیط‌های کاری)، با مسائلی از قبیل فشار بر روی ستون فقرات و کانال نخاعی روبرو می‌شوند.

برای کاهش خطر تنگی کانال نخاعی در افرادی که برای مدت طولانی در موقعیت‌های نشسته و یا ایستاده کار می‌کنند، مهم است که به موارد زیر توجه کنند:

• انجام تمرینات کمر و پشت، به منظور تقویت عضلات و افزایش انعطاف.
• استفاده از میز‌هایی با ارتفاع قابل تنظیم، که به افراد امکان تغییر وضعیت نشسته به ایستاده و برعکس را می‌دهد.
• استفاده از استراحت‌های منظم برای تغییر وضعیت جسمی.
• توجه به تکنیک‌های صحیح نشستن و ایستادن.
• رعایت اصول ارتفاع مناسب میز کاری.
• اجتناب از انجام فعالیت‌های ورزشی نادرست و یا سنگین. ورزش‌هایی که نیاز به فشار زیاد بر روی ستون فقرات داشته و یا ورزش‌هایی سنگین و نادرست که ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشند.

به هر حال، باید توجه داشت که تنگی کانال نخاعی، اغلب ناشی از ترکیب عوامل مختلف از جمله عوامل ژنتیکی، سن، و عوامل محیطی خواهد بود.

سخن آخر

تنگی کانال نخاعی یک مشکل نورولوژیک است که در هر نقطه‌ای از ستون فقرات بروز پیدا می‌کند، اما بیشتر، نواحی کمر و گردن دچار این مشکل می‌شود. شروع علایم تنگی کانال نخاع معمولاً با مقداری درد همراه است، که ممکن است به تدریج تشدید ‌شود. همچنین، تنگی کانال نخاعی می‌تواند به ضعف عضلات، مشکلات حسی و اختلال در کنترل مثانه و روده منجر شود که تشخیص دقیق و درمان مناسب آن، نیازمند مشاوره با پزشکی متخصص است. درمان تنگی کانال نخاعی شامل فیزیوتراپی، داروها، تزریق‌های استروئیدی و در موارد شدیدتر، جراحی است. اگر علائمی مشکوک به تنگی کانال نخاعی را دارید، با مراجعه و تشخیص زودهنگام، می‌توانید مانع پیشرفت علائم شوید و به بهبود وضعیت خود کمک کنید. کلینیک پزشکی ما با بیش از 20 سال سابقه در زمینه تشخیص و درمان تنگی کانال نخاعی و سایر مشکلات نورولوژیکی فعالیت دارد. تیم متخصص و متعهد ما با بهره‌گیری از تجهیزات پزشکی پیشرفته و با دانشی نوین، در تمام مراحل درمان همراه بیماران است. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و تعیین وقت مشاوره در این زمینه با ما تماس بگیرید.