چرا “عمل دیسک کمر و تنگی نخاع” را انجام میدهیم؟ عمل تنگی کانال یا جراحی ستون فقرات بهعنوان یک روش درمانی جهت بهبود علائم وعوارض تنگی کانال نخاعی انجام میگیرد. همانگونه که میدانید افراد به دلایل مختلفی همچون کهولت سن، افزایش وزن، فعالیتهای سنگین دچار دیسک کمر و تنگی کانال نخاعی میشوند و این عارضه باعث میشود بیمار تمام کارهای روزانه خود را بااحساس درد انجام دهد و گاهی اوقات هیچ درمانی غیر برای عمل ندارد.
باید توجه داشته باشد که پیداکردن بهترین دکتر برای لیزر تنگی کانال نخاعی بسیار مهم است و رعایت مراقبتهای بعدازاین عمل تنگی نخاع و دیسک کمر در بهبود بیماری، بسیار تأثیرگذار است. چراکه این عمل جراحی، همانند سایر اعمال جراحی دارای عوارضی نیز است. برای آشنایی بیشتر با انواع روشهای عمل تنگی کانال نخاع و عوارض احتمالی آنها، در ادامه مقاله همراه ما باشید.
فهرست مطالب
- 1
- 2 انواع عمل دیسک کمر و تنگی نخاع
- 3 عمل دیسک کمر و تنگی نخاع چگونه انجام میشود؟
- 4 چه زمانی برای عمل دیسک و تنگی نخاع بهتر است؟
- 5 عمل دیسک کمر و تنگی نخاع چند ساعت طول میکشد؟
- 6 نکات مهم و کلیدی بعد از جراحی تنگی نخاع و دیسک کمر
- 7 بعد از عمل جراحی در دیسک کمر و تنگی نخاع چه بخوریم؟
- 8 نحوه خوابیدن بعد از عمل دیسک کمر و تنگی نخاع باید چگونه باشد؟
- 9 رانندگی پس از عمل دیسک کمر و تنگی نخاع
- 10 دوران نقاهت بعد از عمل دیسک کمر و تنگی نخاع
- 11 عوارض بعد از عمل دیسک کمر و تنگی نخاع
- 12 هزینه عمل دیسک و تنگی نخاع چهقدر است؟
- 13 سخن پایانی
انواع عمل دیسک کمر و تنگی نخاع
گاهی اوقات شدت بیماری بهقدری زیاد میشود که درمانهای غیرجراحی مثل تزریق استروئید، فیزیوتراپی و ماساژ پاسخ نمیدهند و علائم بیماری هر روز بیشتر و شدیدتر میشوند پزشک معالج مجبور به انجام جراحی میشود.
باید خدمتتان عرض کنیم که در چنین مواقعی پزشک باتوجهبه شدت و محل آسیب یک روش مناسب برای عمل انتخاب میکند. برای این نوع عمل روشهای مختلفی وجود دارد. روشها عبارتاند از:
- لامینوتومی: این نوع عمل غیرتهاجمی و جزئی است که در آن تنها یک قسمت بسیار کوچک از لامینا برداشته میشود تا فشار روی اعصاب برداشته شوند و بیمار بعد از جراحی با درد ناشی از فشردهسازی اعصاب خداحافظی کند.
- فورامینوتومی: این روش جراحی در مواقعی که برآمدگی دیسک، اعصاب نخاع را فشرده میکند انتخاب میشود. جراح در طول عمل دهانه کانال نخاعی را بازتر میکند تا رشتههای عصبی جای بیشتری داشته باشند. جالب است بدانید که ابن روش هم بهصورت باز و هم بهصورت بسته انجام میشود. در روش بسته پزشک با کمک اشعه ایکس مهرههای ستون فقرات را تماشا میکند و با کمک یک لوله دهانه آن را بزرگتر میکند.
- دیسککتومی: متأسفانه، گاهی اوقات بیرونزدگی دیسک به حدی بزرگ است که پزشک تصمیم میگیرد در حین عمل دیسک کمر آن قسمتی را بردارد تا فضای کانال باز شود و اعصاب نیز راحتتر در آن عبور کنند. باید اضافه کنیم که در این روش پزشک میتواند با برش کوچکتر و جراحت کمتر کار خود را انجام دهد.
- فیوژن: تنگی کانال نخاعی معمولاً دلایل مختلفی دارد و گاهی این عارضه بهخاطر جابهجاشدن مهرههای ستون فقرات اتفاق میافتد. به عبارتی دیگر زمانی که چند مهره از ستون فقرات از جای خود خارج میشوند تنگی کانال رخ میدهد و ریشههای عصب تحتفشار قرار میگیرند.
در چنین وضعیتی جراح مهرهها را بهجای خود باز میگرداند و سپس آنها را با پیچومهره فیکس میکنند تا تکان نخورند. پیچ و مهرهها و میلههایی که در جراحی استفاده میشوند برای همیشه در بدن بیمار باقی میمانند. - لامینکتومی: لازم به ذکر است که به قسمت بالایی مهرههای ستون فقرات لامینا گویند و در این روش لامینا توسط پزشک جراح برداشته میشوند. قطعاً میتوانید حدس بزنید که با برداشتن لامینا فضای کانال بزرگتر و فشار روی نخاع به حداقل میرسد.
چنان چه جراح در حین عمل متوجه شود که محافظ کانال نخاعی نیز موجب ایجاد فشار شده است و آن وقت بخشی یا تمام تیغه را بر میدارد تا فشار وارد را از بین ببرد. این روش به تجهیزات سخت و کاملاً تخصصی نیاز دارد و بهخاطر شرایط سخت عمل ممکن است زمان عمل کمی بیشتر از حالت نرمال طول بکشد.
- سایر گزینههای عمل: برخی روشها در عملکرد و تنگی نخاع کمتر استفاده میشوند؛ رفع فشار یکی از گزینههای جراحی است که گاهی به تشخیص پزشک انجام میشود. هدف از انجام این جراحی بالابردن سرعت بهبود و حداقل کردن آسیبها است. چندین دستگاه وجود دارند که امکان قرارگرفتن بین برآمدگیهای استخوانی پشت مهرهها را دارند تا فضای داخل کانال را بیشتر کنند. این دستگاهها را میتوان با روش کم تهاجمی و با بیحسی نیز در جای مورد نظر قرارداد.
- جراحی تثبیت برای دیسک کمر و تنگی نخاع: افراد کمی هستند که پس برای عمل به حراجی تثبیت نیاز پیدا میکنند؛ در این جراحی مهرههایی که در حین عمل در جای خود قرار گرفتهاند تثبیت میشوند. در این عمل پزشک از استخوانهای خود بیمار برای پیوند استفاده میکند و سپس با کمک پیچ، مهره، میله و.. یک محافظ برای اطراف نخاع ایجاد میکند.
استخوان پیوند شده یا وسایل مورداستفاده در عمل بهمرورزمان به استخوانهای دیگر جوش میخورند و برای همیشه در جای خود میمانند. به این دلیل به این نوع عمل جوش نخاعی نیز میگویند.
عمل دیسک کمر و تنگی نخاع چگونه انجام میشود؟
تنگی کانال نخاعی معمولاً در قسمت گردن و کمر اتفاق میافتد. گاهی اوقات افرادی که به تنگی کانال نخاعی مبتلا میشوند هیچگونه علائمی ندارند و بعد از انجام آزمایشهای متوجه بیماری خود میشوند؛ اما برخی افراد نیز با علائمی همچون گزگز، ضعف، درد و بیحسی دارند و هر چه زودتر باید درمان شوند.
گاهی اوقات شدت آسیب وارد شده به حدی زیاد است که پزشک جراح نمیتواند با هیچکدام از روشهای ذکر شده بیمار را درمان کند به همین دلیل بخشی از قسمت آسیبدیده یا تمام آن را بر میدارد و بهجای آن از پروتز استفاده میکند.
چه زمانی برای عمل دیسک و تنگی نخاع بهتر است؟
از آن جایی که ستون فقرات حساسیت بسیار زیادی دارد و عمل دیسک کمر یک کار بسیار پیچیده و خاص است پزشکان ابتدا درمانهای دیگری مثل استراحت، ورزش، مصرف دارو، آبدرمانی، تزریق دارو و فیزیوتراپی را امتحان میکنند و چنان چه این روشها با شکست مواجه شوند پزشک در صورت داشتن علائم زیر جراحی را انتخاب میکنند:
- اگر علائم بیماری در فرد زیاد شود و شما نتوانید فعالیتهای روزانه خود را بهخوبی انجام دهید.
- اگر درد بهخاطر فشار به نخاع باشد پزشک عمل را پیشنهاد میکند.
- چنان چه بعد از چند قدم راهرفتن پاهای شما بی حس شود و حفظ تعادل نیز دشوار شود.
- زمانی که بیمار دچار بیاختیاری شود و نتواند فعالیت مثانه و روده خود را کنترل کند.
عمل دیسک کمر و تنگی نخاع چند ساعت طول میکشد؟
زمان عمل دیسک و تنگی نخاع معمولاً باتوجهبه شدت آسیب، محل آسیب و تعداد مهرههای صدمهدیده بستگی دارد به همین دلیل زمان عمل در افراد مختلف متفاوت است. تخصص و تجربه پزشک و این که از چه روشی برای جراحی استفاده کند نیز در مدتزمان عمل مؤثر است برای مثال زمان جراحی باز تنگی کانال نخاعی خیلی بیشتر از روشهای دیگری مثل لیزر است.
بهطورکلی مدتزمان این عمل بین ۲ تا ۵ ساعت است؛ گاهی نیز ممکن است زمان عمل بنا به دلایلی بیشتر باشد.
مدتزمان بستریشدن در بیمارستان و مراقبتهای بعد از عمل تنگی نخاع و دیسک کمر
چنان چه از روش لمینت استفاده شود احتمالاً بیمار تنها یک تا دو روز بیمارستان بستری میشود. جراحی همجوشی نخاع نیز به سه روز بستری در بیمارستان نیاز دارد؛ اما اگر بیمار مسن باشد ممکن است مدت بیشتری در بیمارستان بماند و یا این که لازم باشد قبل از خانه رفتن در مرکز توانبخشی بماند.
از آن جایی که کمی درد و تورم بعد از جراحی طبیعی است پزشک برای پس برای عمل تنگی نخاع و دیسک کمر دارو تجویز میکند. قطعاً پزشک برای جلوگیری از خشکشدن بدن چندین جلسه فیزیوتراپی مینویسد و فیزیوتراپیست با کمک برنامههای مخصوص عضلات شما را مجدد تقویت میکند و کمک میکند تا فرد خیلی زود به روال عادی زندگی برگردد.
البته استفاده از کمپرسور و دوش آب گرم نیز میتواند درد را کاهش دهد.
مراقبتهای پس برای عمل بهاندازه تخصص و تجربه پزشک مهم است و باید بهدرستی انجام شود مخصوصاً اگر عمل انجام شده یک عمل سخت و مهم مثل تنگی کانال نخاعی یا دیسک کمر باشد. حواستان باشد که هر گونه کوتاهی و کاهلی در مراقبتهای پس برای عمل میتواند صدمات بیشتری به بیمار بزند و احتمال این که اعصاب قسمتهای مختلفی از بدن به خطر بیفتد نیز وجود دارد.
چنان چه قصد دارید عمل کنید باید به طور کامل با مراقبتهای پس برای عمل آشنایی داشته باشید و آنها را موبهمو انجام دهید. این مراقبتها عبارتاند از:
- مراقبتهای مخصوص بیمارستان: پیشتر نیز خدمتتان عرض کردیم که پس برای عمل به یک تا چهار روز استراحت در بیمارستان نیاز دارید و بیمار به طور کامل تحت مراقبت قرار میگیرید تا پزشک مطمئن شود که هیچ مشکلی شما را تهدید نمیکند. در طول زمان بستری متخصصان با برنامههای مخصوص به بهبود سریعتر شما کمک میکنند.
شما بعد از مراقبتهای ویژه به بخش منتقل میشوید و بهصورت وریدی دارو میگیرید و سپس مصرف داروهای خوراکی نیز شروع میشود. بعد از مدتی برای جلوگیری از تحلیل عضلات و بیتحرکی فعالیت فیزیکی شما شروع میشود. در این مرحله خیلی به بیمار سخت گرفته نمیشود و تنها کافی است از رختخواب بلند شوید و بنشینید سپس برای تقویت عضلات پا و کمر راه بروید.
در مرحله بعد نوبت به بالارفتن از پله میشود البته در طول این تمرینات به شما یک کمربند داده میشود تا بتوانید این مراحل را بهخوبی بگذرانید. - مراقبتهای مخصوص خانه: پس برای عمل بین ۲ تا ۴ هفته مسکن مصرف میکنید تا بتوانید درد پس برای عمل را کمتر کنید. قطعاً پزشک قبل از ترخیصتان درباره ایستادن، نشستن و بلندشدن به شما توضیح خواهد داد تا بتوانید با کمترین درد و کمترین آسیب حرکت کنید.
پس برای عمل اصلاً برای انجام روتین زندگی عجله نکنید و به خود زمان بدهید تا سلامتی کامل را به دست آورید. علاوه بر اینها بعد از اتمام دوران نقاهت باید از فعالیتهای سنگین، ورزشهایی مثل وزنهبرداری و حرکاتی که باعث خمشدن زیاد ستون فقرات میشود دوری کنید.
نکات مهم و کلیدی بعد از جراحی تنگی نخاع و دیسک کمر
- اگر مایل هستید بهترین نتیجه را برای عمل خود بگیرید حتماً نکات زیر را رعایت کنید:
- برای اینکه بتوانید زودتر به فعالیتهای روزمره خود برگردید با به طور دقیق به دستورالعملهای پزشک خود عمل کنید.
- نحوه صحیح بلندشدن و نشستن را یاد بگیرید.
- تاحدامکان اجسام سنگین بلند نکنید و در صورت بلندکردن اجسام این کار را به شکل اصولی و صحیح انجام دهید.
- پس برای عمل به طور منظم ورزش کنید؛ پس برای عمل انجام ورزشهای هوازی میتوانند کمک زیادی به شما کنند؛ اما قبل از آن بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
- وزن نیز یکی از عوامل مهم در نتیجه عمل است پس تلاش کنید تا وزن خود را کم کنید.
- مصرف الکل و سیگار را قطع کنید.
- رژیم غذایی خود را اصلاح کنید و غذاهای کمچرب و سبزیهای تازه بخورید.
- برای سرعتبخشیدن به روند بهبودتان بهتر است به طور منظم کلسیم دریافت کنید.
بعد از عمل جراحی در دیسک کمر و تنگی نخاع چه بخوریم؟
اگر بهتازگی عمل دیسک کمر انجام دادهاید باید بیشتر از قبل به تغذیهتان توجه کنید. منیزیم یکی از مهمترین مواد معدنی موردنیاز بدن پس برای عمل است. ماهی، دانههای چرب، آجیل، ماست، سبزیجاتی کهبرگهای سبز دارند، موز، آووکادو و شکلات تلخ سرشار از منیزیم هستند و پس برای عمل حتماً باید در برنامه غذاییتان قرار بگیرند.
مصرف ویتامین دی نیز به بالابردن سرعت درمان کمک بسیار زیادی میکند؛ شما میتوانید ویتامین دی موردنیاز خود را در مواد غذایی مثل جگر ماهی، زرده تخممرغ، ماهی قزلآلا، غلات، شیر و آبمیوه پیدا کنید.
البته از آن جایی که بدن انسان به کلسیم، فسفر، آهن، ویتامین c, k,b12 و غیره نیاز دارد ممکن است پزشک مواد معدنی و مغذی مورد نیازتان را به شکل مکمل برایتان تجویز کند.
اگر مایل هستید پس برای عمل دوران نقاهت کوتاهتری داشته باشید موارد زیر را بهعنوان مفیدترین خوراکیهایی که پس برای عمل دیسک و تنگی نخاع در برنامه غذایی خود اضافه کنید:
- میوهها و سبزیجاتی مانند آلبالو، توت سیاه، زغالاخته، گوجهفرنگی و فلفل قرمز که رنگ قرمز بیشتری دارند.
- خوراکیهایی که از سویا گرفته میشوند مثل شیر و پنیر سویا
- نرمتنانی مثل صدف و میگو
- پیاز قرمز
- زیتون سیاه
- دانه چیا و دانه کتان
- حبوباتی مثل نخود، لوبیا، عدس، سویا و..
- روغنزیتون
- آجیلهایی مثل پسته، بادام، فندق، گردو و کنجد
- ماهیهای چرب آب سرد مثل قزلآلا، شاهماهی، خالمخالی و ساردین
نحوه خوابیدن بعد از عمل دیسک کمر و تنگی نخاع باید چگونه باشد؟
نحوه خوابیدن پس از عمل بسیار مهم است و چنان چه پس از عمل به شکل صحیحی نخوابید نمیتوانید به درمان قطعی برسید به همین دلیل ما در این بخش نحوه خوابیدن اصولی را به شما یاد میدهیم.
- به پشت بخوابید: بهترین شکل برای کمتر کردن درد به پشت خوابیدن است. اگر تشک نرمی دارید بهتر است کمی پاهای خود را بالا بگیرید تا اینگونه فشار وارد شده به کمرتان را کم کنید.
- به پهلو بخوابید: همانگونه که میدانید برخی افراد نمیتوانند به پشت بخوابند اگر شما نیز جز این دسته از افراد هستید میتوانید به پهلو بخوابید؛ اما سعی کنید از یک بالش برای ترازکردن لگن و شانه خود استفاده کنید.
- بههیچعنوان روی شکم نخوابید: روی شکم خوابیدن فشار بسیار زیادی به کمرتان وارد میکند و اگر بالش مناسبی نیز نداشته باشید دچار گردن درد نیز میشوید پس اگر دیسک کمر یا تنگی کانال نخاعی دارید روی شکم خوابیدن برایتان ممنوع است.
- به روش لاگ رول بخوابید: زانوهای خود را خم کنید و بدن و پاهایتان را به لبه تخت نزدیک کنید و با کمک بازوها بدنتان را هل دهید و پاهایتان را روی زمین بگذارید. این کار به تسکین دردتان کمک شایانی میکند. البته قبل از هر کاری در این مورد نیز از پزشک خود سؤال کنید.
رانندگی پس از عمل دیسک کمر و تنگی نخاع
اگر بهتازگی عمل انجام دادهاید باید مدتی قید نشستنهای طولانی و رانندگی را بزنید؛ زیرا این کار فشار زیادی به ستون فقراتتان وارد میکند. علاوه بر اینها باید اضافه کنیم که سوار و پیادهشدن از ماشین نیز خطر چرخش نامناسب را در پی خواهد داشت و یا این که ممکن است در حین رانندگی یک اتفاق ناگهانی بیفتد و مجبور به توقف ناگهانی شوید و این شتاب قطعاً آسیب جدی به ناحیه مورد نظر میزند.
این که چند وقت پس از عمل اجازه رانندگی داشته باشید به زمان بهبودیتان بستگی دارد. بهطورکلی، حداقل دو هفته پس از عمل اجازه رانندگی ندارید و بهترین زمان برای رانندگی سه ماه پس از عمل است. البته نوع عمل نیز در تعیین زمان رانندگی بسیار مؤثر است و شما میتوانید از پزشک خود در این باره سؤال کنید و نظرات را بپرسید.
دوران نقاهت بعد از عمل دیسک کمر و تنگی نخاع
باید خدمتتان عرض کنیم که زمان دوران نقاهت برای هر فردی باتوجهبه شرایط جسمانی بیمار، شدت آسیب و روش عمل بستگی دارد به همین دلیل دوره نقاهت پس از عمل برای هر کسی متفاوت است؛ اما بهطورکلی این دوره سه ماه طول میکشد. البته این زمان ممکن است برای افرادی که عمل همجوشی داشتهاند بیشتر شود.
علاوه بر اینها باید اضافه کنیم که دوره نقاهت به تمرینات و میزان پیشرفت بیمار در توانبخشی نیز بستگی دارد و تنها پزشک معالج میتواند باتوجهبه عوامل ذکر شده زمان دوره نقاهت را پیشبینی کند.
همچنین افراد زیادی از ما سؤال میپرسند که چند وقت پس از عمل میتوانم سرکار بروم؟ اگر شما نیز مایل هستید در این باره بدانید باید خدمتتان عرض کنیم این که چه نوع عملی داشتهاید بسیار مهم است برای مثال چنان چه جراحی لامینکتومی انجام دادهاید خیلی زود و بعد از یک هفته میتوانید به محل کارتان بروید؛ اما اگر عملتان همجوشی نخاع بوده است باید زمان بیشتری در خانه بمانید و بعد از چند هفته سرکار بروید.
برای بازگشت به محل کارتان بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا او وضعیتتان را چک کند و درصورتیکه هیچگونه مشکلی نداشتید میتوانید سرکار بروید. اگر میتوانید مدتی بدون کارکردن مایحتاج خود را تهیه کنید ما به شما توصیه میکنیم که زمان بیشتری استراحت کنید.
عوارض بعد از عمل دیسک کمر و تنگی نخاع
این جراحی مثل هر جراحی دیگری ممکن است عوارضی داشته باشد؛ قطعاً جراح قبل از عمل بهخوبی شما را در جریان عوارض آن قرار میدهد تا با آگاهی کامل این کار را انجام دهید. البته بهتر است اضافه کنیم که این عوارض برای همه بیماران نیست و ممکن است برای برخی افراد اتفاق بیفتد و اگر شما یک پزشک حاذق و باتجربه پیدا کنید و مراقبتهای پس از عمل را نیز بادقت انجام دهید احتمال بروز این اتفاقات به صفر میرسد.
عوارض احتمالی این عمل شامل موارد زیر است:
- خطرات و عوارض عمومی بیهوشی
- آسیبدیدن اعصاب یا حتی نخاع در حین یا پس از عمل
- خرابی یا حتی شکست ابزارهایی که در طول عمل در بدن بیمار نصب شده است.
- احساس درد بیش از حد پس از عمل
- احتمال بروز عفونت در محل پیوند استخوان
هزینه عمل دیسک و تنگی نخاع چهقدر است؟
هزینه هر نوع عمل جراحی یکی از مسائل مهم برای بیماران است. معمولاً در چنین مواقعی بیمار علاوه بر سختی عمل و عوارض آن به هزینه آن نیز فکر میکند و مایل است بداند هزینه عمل چقدر است و آیا از پس پرداخت هزینهها بر میآید یا خیر.
هزینه عمل به عوامل متعددی مثل سن بیمار، شدت بیماری، نوع عمل، بیمارستانی که در آن بیمار را عمل میکنند، نوع بیمه بیمار و پزشکی که عمل را انجام میدهد بستگی دارد. چنان چه بیمار در بیمارستان دولتی و با بیمههای تأمین اجتماعی، نیروهای مسلح و… عمل کند هزینهها کمتر میشوند و از آن جایی که عمل باز ریسک بسیار بالایی دارد و عموماً نیز بهعنوان گزینه آخر انتخاب میشود پرهزینهترین نوع عمل شناخته میشود.
سخن پایانی
ستون فقرات یکی از مهمترین و اساسیترین اعضا بدن است و افراد توسط آن راحتی میتوانند بچرخند، صاف بایستند یا خم شوند؛ کانال نخاعی وظیفه محافظت از نخاع و ریشههای اعصاب را دارد. درپیشگرفتن راههایی برای درمان تنگی کانال که یکی از بیماریهای شایع در ستون فقرات محسوب میشود، امری بسیار مهم و حیاتی است. معمولاً این مشکل به شکل مادرزادی از اول تولد در فرد به وجود میآید یا به علت بیماریهای دیگر به وجود میآید.
عمل دیسک کمر و تنگی نخاع به باز شدن کانال نخاع کمک فراوانی میکند. عمل تنگی نخاع و دیسک کمر زمانی انجام میشود که فضای داخل ستون فقرات به علت پارگی دیسک، آرتروز، فتق دیسک و سایر مشکلات دیگر باریکتر و تنگ شود که باریک شدن کانال نخاعی باعث واردآمدن فشار زیادی بر نخاع و عصبها میشود.
اولین قدم برای درمان بیماری تنگی مجرای نخاعی انتخاب جراح حاذق و باتجربه است که بتواند علت را بهدرستی تشخیص داده و روش مناسبی را برای جراحی بیمار پیشنهاد دهد. اگر شما هم دچار تنگی کانال نخاعی شدهاید، میتوانید به کلینیک درمانی ما مراجعه فرمایید. کلینیک ما بهترین و کاملترین خدمات را از تشخیص علت بیماری تا درنظرگرفتن درمانهای مخصوص به شما ارائه میدهد.