درد مهره وسط کمر یکی از دلایل متعدد دردهای کمری است که ممکن است برای هرکسی ایجاد شود، اما معمولاً در افرادی که بیش از حد از ستون فقرات خود در حمل اجسام، انجام مشاغل خاص مانند باغبانی، آرایشگری و … استفاده می‌کنند، رخ می‌دهد. برای ممانعت از بروز عوراض جدی چون شکستگی مهره‌ها و یا عفونت استخوانی مراجعه به دکتر متخصص ضروری است.
فهرست مطالب
درد مهره وسط کمر چگونه است؟
با توجه به آسیب‌های مختلف بخصوص فتق دیسک که ممکن است باعث درد در مهره شود، بسیار مهم است، به این امر توچه داشته باشیم اگر این درد بیش از چند روز طول کشید یا اینکه با دردهای حمایتی و مراقبتی و مصرف مسکن‌ها در طول زمان بهبود پیدا نکند یا به دنبال یک تصادف و ضربه ایجاد شده باشد، باید برای پیشگیری از وقوع عوارض جدی مانند عفونت‌های استخوانی، شکستگی‌های مهره‌ها، متاستازهای سرطان و غیره حتما باید در اسرع وقت برای تشخیص علت آن و پیگیری درمان به یک متخصص ارتوپدی خوب و باتجربه مراجعه نمایید.
درد مهره وسط کمر همان‌طورکه از نامش مشخص است، درد مهره کمر در مهره میانی ستون فقرات یا مهره‌های میانی ستون فقرات در ناحیه کمر را ایجاد می‌کند و ممکن است درد از مهره‌های T1 تا T12 در کمر به صورت چرخشی به وجود بیاید. دلایل مختلفی وجود دارند که می‌توانند با درگیر کردن استخوان‌ها، ماهیچه‌ها، رباط‌ها و دیسک‌های ستون فقرات و همچنین تحریک اعصاب عبوری از کنار مهره‌ها باعث عارضه مهره میانی کمر شوند.
گاهی این درد تنها ناشی از فشار کاری چند روز پر مشغله است که بعد از استراحت و انجام مراقبت‌های خانگی طی چند روز بهبود پیدا می‌کند؛ اما درصورتی‌که ناشی از بیماری‌های جدی‌تر مانند پوکی استخوان، آرتریت، فتق دیسک و … باشد، پیش‌رونده است و اگر به‌موقع توسط متخصصین ارتوپدی تشخیص و درمان درد در مهره میانی کمر انجام نشود ممکن است عوارض جدی‌تری در آینده برای بیمار ایجاد کند.
رایج ترین دلیل درد در مهره های کمر چیست؟
به نقل از وبسایت christushealth “برخی از رایج‌ترین دلایل درد در قسمت میانی کمر شامل تنگی فضای اطراف نخاع (تنگی کانال نخاعی)، ساییدگی و پارگی مفصل‌های ستون فقرات (آرتروز)، فشار بر اعصاب ستون فقرات (گیر افتادگی عصب)، تخریب تدریجی دیسک‌های بین مهرهای (بیماری تخریب دیسک) و بیرون‌زدگی دیسک (فتق دیسک) می‌شود. دیگر عوامل احتمالی شامل کشیدگی یا پیچ خوردگی عضلات، التهاب مفصل‌های ستون فقرات (آرتروز کمر) و فیبرومیالژیا (نوعی درد مزمن عضلانی-اسکلتی) است.”
علائم درد مهره کمر
بااینکه خود درد در مهره میانی کمر بعد از ادامه یافتن طی چند روز یک علامت از وجود آسیب یا بیماری است، این درد می‌تواند متفاوت باشد و به شکل‌های زیر خود را بروز دهد:
• دردهای عضلانی
• درد مبهم
• یک احساس سوزش
• دردی کوبنده یا تیرکشنده
• سفتی عضلات در نواحی اطراف مهره وسط کمر
در صورت وجود آسیب‌های عصبی ممکن است برخی از علائم پارستزی را احساس کنید که خطرناک هستند و نیازمند پیگیری سریع می‌باشند. این علائم عبارت‌اند از:
• احساس سوزن‌سوزن شدن
• بی‌حسی در پاها
• احساس ضعف در پاها
• از دست رفتن کنترل روده یا مثانه
• از دست دادن توانایی جنسی
علت درد مهره وسط کمر چيست؟
همان‌طورکه قبلاً نیز به آن اشاره کردیم، موارد متعددی می‌توانند باعث درد مهره وسط کمر و علت سوزش وسط کمر شوند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
1. وضعیت بدنی ضعیف
ایجاد فشارهای مکرر به ستون فقرات می‌تواند باعث درد در مهره میانی کمر و یا عارضه مهره کمر شود. در برخی موارد، وضعیت نامناسب یا پوستچرهای غلط بدنی این فشار زیاد را ایجاد می‌کنند.
ماهیچه‌ها و رباط‌های پشت شما باید به‌سختی کارکرده و مورد فشار قرار بگیرند تا هنگام خمیدگی تعادل شما را حفظ کنند. کشیدن کار بیش‌ازحد از این عضلات بخصوص اگر ضعیف باشند، می‌تواند منجر به دردهای کمری مانند درد در مهره میانی کمر، عارضه مهره کمر و یا علت سوزش وسط کمر شود.
2. چاقی
چاقی عامل بسیاری از بیماری‌هاست. در مورد درد مهره وسط کمر نیز چاقی باعث افزایش فشار بر مهره‌های ستون فقرات شده و ستون فقرات را مجبور به تحمل وزن بیشتر می‌کند. درنتیجه به‌مرور باعث آسیب به مهره و ایجاد درد خواهد شد.
3. رگ به رگ شدن یا کشیدگی عضلانی
رگ به رگ شدن همان پارگی یا کشیدگی رباط‌ها است و بلند کردن مرتب اجسام سنگین، به‌خصوص به شکل نادرست، به‌راحتی می‌تواند باعث رگ به رگ شدن یا کشیدگی پشت فرد شود. این عارضه همچنین ممکن است پس از یک حرکت ناهنجار و ناگهانی مانند تصادفات رخ دهد.
4. سقوط یا آسیب‌های دیگر
احتمال آسیب‌دیدگی مهره وسط کمر نسبت به سایر مهرهای ستون فقرات گردنی و کمری کمتر است؛ زیرا این ناحیه ساختارمندتر و سفت‌تر است. بااین‌حال، باز هم امکان آسیب و ضربه به آن وجود دارد. این آسیب‌ها اغلب درنتیجه موارد زیر رخ خواهند داد:
• سقوط سخت از پله‌ها یا از ارتفاع زیاد
• تصادفات سخت ماشین
• تروماهای محیطی با نیروی بلانت
• تصادفات ورزشی در حرکات تماسی شدید
به‌طورکلی آسیب به مهره وسط کمر ممکن است برای هرکسی اتفاق بیفتد، اما افراد مسن به دلیل تحلیل رفتن استخوان‌ها و احتمال پوکی استخوان در معرض خطر بیشتری هستند.
5. فتق دیسک
فتق دیسک یکی از بیماری‌های جدی است که باعث عارضه مهره میانی کمر می‌شود و زمانی اتفاق می‌افتد که هسته داخلی ژل‌مانند یک دیسک به دلایل مختلف از دیواره ترک‌خورده دیسک به بیرون نشت کند و به عصب‌های مجاور خود فشار آورد.
این فشار باعث درد و التهاب زیاد در ناحیه آسیب‌دیده می‌شود و اگر فتق دیسک کمر بدون تشخیص به‌موقع پیشروی کند می‌تواند حتی باعث آسیب‌های عصبی دائمی مانند فلج اندام شود.
6. آرتروز
استئوآرتریت (OA) یک بیماری دژنراتیو مربوط به مفاصل است و زمانی اتفاق می‌افتد که غضروف پوشاننده مفاصل شما دچار آسیب می‌شود و ساییدگی استخوان‌ها را ایجاد می‌کند. این بیماری در ستون فقرات همچنین می‌تواند باعث درد مهره وسط کمر و عارضه مهره کمر شود.
7. افزایش سن
هر چه سن فرد بیشتر می‌شود، به دلیل تحلیل و کاهش تراکم استخوان‌ها احتمال وقوع شکستگی‌های پاتولوژیک در جسم مهره بیشتر می‌شود. وقوع این شکستگی‌ها از جمله مواردی است که با افزایش سن بیشتر تجربه شده و منجر به درد خواهد شد.
روند پیری به‌طور طبیعی می‌تواند بر بدن تأثیر زیادی از هر لحاظ بگذارد. از جمله این موارد می‌توان به تغییر بافت طبیعی استخوان‌ها، کاهش توده عضلانی و کاهش مایعات بین مفاصل در ستون فقرات اشاره کرد که همه این‌ها می‌توانند به مهره وسط کمر نیز آسیب رسانده و در این ناحیه درد ایجاد کنند.
8. شکستگی
شکستگی مهره‌ها معمولاً بعد از تروماهایی مانند زمین خوردن، تصادف رانندگی یا آسیب ورزشی شدید رخ می‌دهد. از طرفی احتمال شکستگی در افرادی که تراکم استخوان آن‌ها کاهش‌یافته است، مانند افراد مبتلا به آرتروز، بیشتر است.
شکستگی‌ها می‌توانند به دنبال پوکی استخوان، عفونت‌های استخوانی مانند سل استخوانی یا تب مالت (بروسلوزیس) وقتی ستون مهره‌ها را درگیر کرده است، باشد. همچنین تومورها که دارای دو نوع تومورهای اولیه ستون مهره‌ها و تومورهای ثانویه هستند، می‌توانند منجر به شکستگی و درد مهره کمر شوند.
تومورهای ثانویه یا متاستازها به معنی گسترش سلول‌های سرطانی است که به علت دست اندازی بدخیمی سایر اندام‌ها مانند پروستات و سینه‌ها که با مهره‌های ستون فقرات مرتبط هستند، رخ می‌دهد.
این عامل می‌تواند باعث درد شدید در ناحیه میانی کمر و درد مهره میانی کمر شود. همچنین ممکن است علائم آسیب‌های عصبی مانند بی‌اختیاری، گزگز یا بی‌حسی را نیز در لگن، باسن و پاها تجربه کنید که به دلیل تأثیر شکستگی مهره بر عصب‌های نخاعی است.
شکستگی مهره‌های ستون فقرات می‌تواند از صدمات بسیار جدی باشد و نیاز به درمان درد مهره وسط کمر فوری دارد. از گزینه‌های درمانی در این شرایط می‌توان به بستن بریس، رفتن به فیزیوتراپی و جراحی اشاره کرد.
نحوه تشخيص علت سوزش وسط کمر و درد مهره وسط کمر
شما باید برای تشخیص وضعیتی که باعث درد مهره میانی کمر شده است، در ابتدا به یک متخصص ارتوپدی خوب در یک مرکز تخصصی مجهز ارتوپدی مراجعه کنید. ارتوپد به کمک موارد زیر علت درد مهره میانی کمر و علت سوز وسط کمر را تشخیص خواهد داد:
– معاینه بدنی
در طول معاینه بدنی و فیزیکی، متخصص ستون فقرات، سر، لگن، شکم، بازوها و پاهای شما را بررسی می‌کند.
– آزمایش کردن
ارتوپد شما احتمالاً آزمایشاتی را برای کمک به تشخیص دقیق‌تر انجام می‌دهد. این آزمایشات شامل تست‌های عصبی و تصویربرداری است. آزمایش عصبی می‌تواند عملکرد مغز و نخاع را بررسی کند. در طول این آزمایش، ممکن است ارتوپد از شما بخواهد که انگشتان پا یا انگشتان دست خود را تکان دهید تا وضعیت نخاع و انتهای عصبی را مشخص کند.
تست‌های تصویربرداری نیز با تصاویری که از داخل بدن شما تولید می‌کنند، انواع آسیب‌ها ازجمله شکستگی، تحلیل استخوان یا سایر علل عارضه مهره میانی کمر و همچنین علت سوز وسط کمر را نشان خواهند داد.
رایج‌ترین آزمایشات تشخیصی عبارت‌اند از:
• اشعه ایکس
• سی‌تی‌اسکن
• اسکن ام آر آی
• سونوگرافی
• نوار عصب- عضله (الکترومیوگرافی یا EMG): از این آزمایش بیشتر در زمان‌هایی که درد به اندام تحتانی مانند باسن کشیده می‌شود، جهت تشخیص علت عارضه مهره کمر استفاده می‌گردد.
درمان درد مهره وسط کمر
درمان درد مهره میانی کمر بر اساس علت عارضه مهره کمر متفاوت است. ازآنجایی‌که بیشتر دردهای مربوط به مهره‌های کمر با دردهای مراقبتی و حمایتی کاهش پیدا می‌کند معمولاً در هفته اول از اقدامات حمایتی به شرح زیر استفاده می‌شود:
• استراحت نهایتاً 24 الی 48 ساعت ( به‌محض کاهش درد حاد باید استراحت پایان یابد، زیرا استراحت بیش‌ازحد منجر به تضعیف عضلات و بدتر شدن شدت علائم و افزایش دفعات عود می‌شود.)
• استفاده از کمپرس سرد در 48 الی 72 ساعت اول شروع درد و سپس کمپرس گرم
• استفاده از ارتزهای استاندارد
• استفاده از مسکن‌های ساده و بدون نسخه مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
• استفاده از شل کننده‌های عضلانی مانند متوکارمابول
اگر درمان درد مهره میانی کمر ذکر شده، باعث بهبودی درد در عرض یک هفته نشود مراجعه به یک متخصص ارتوپد باتجربه در زمینه دردهای ستون فقرات الزامی است. ازجمله روش‌های تخصصی‌تر برای کاهش درد مهره کمر عبارت‌اند از:
• تجویز مسکن‌های قوی‌تر
• تزریق استروئید برای رفع اسپاسم در عضله اطراف ناحیه دردناک
• فیزیوتراپی
• کمربندهای طبی
• پیاده‌روی
• آموزش تمرینات کششی
• تزریق‌های داخل فضای اپیدورال مانند اوزون یا کورتیکو استروئید توسط متخصص ارتوپد در صورت وجود التهاب در ریشه‌های نخاعی
اگر روش‌های فوق نیز درد را کاهش ندادند و یا علائمی مانند بی‌اختیاری ادرار و مدفوع، لاغری پیش‌رونده عضلات پاها و ناتوانی در حرکت تجربه شود، نیاز به جراحی وجود دارد. در کنار این موارد روش‌هایی نیز مانند ماساژهای کایروپراکتیک امروزه استفاده می‌شود که ممکن است به‌عنوان درمان درد مهره میانی کمر مکمل سودمند باشد.
سخن آخر
درد مهره وسط کمر معمولاً در سنین بالاتر به دلیل تحلیل رفتن استخوان‌ها بیشتر شایع است، اما می‌تواند در سنین پایین نیز براثر حوادثی مانند سقوط از ارتفاع، تصادفات شدید، برخوردهای فیزیکی شدید در برخی از ورزش‌های حرفه‌ای و … اتفاق بیفتد؛ بنابراین درد مهره میانی کمر می‌تواند از یک فشار و خستگی ناشی از کار زیاد تا بیماری‌های جدی مانند پارگی دیسک کمر فتق دیسک یا شکستگی متفاوت باشد.
برای اینکه از عوارض جدی مانند از دست دادن توان حرکتی اندام تحتانی، دچار شدن به بی‌اختیاری مدفوع و ادرار و یا مورد غفلت قرار گرفتن یک بدخیمی یا عفونت در مهره‌ها در امان باشید، اگر علائم شما به درمان‌های حمایتی در عرض یک هفته پاسخ نداد، در اسرع وقت به یک مرکز تخصصی ارتوپدی مجهز مانند مرکز ما که دارای ارتوپدهای مجرب می‌باشد، جهت درمان درد مهره میانی کمر مراجعه کنید.
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو