علائم اسپاسم عضلانی چیست؟

آیا تابه‌حال با علائم ناخواسته گرفتگی عضلات بدن خود روبرو شده‌اید؟ اگر به این سؤال پاسخ مثبت داده اید شما می‌توانید با راهنمایی‌های پزشکی، تغذیه مناسب و تمرین‌های مخصوص آن را  کنترل کنید. علائم این عارضه متنوع است و از درد و تنش تا تغییر در حرکت‌های عادی بدن می‌توانند متفاوت باشند. علائم احتمال دارد در ناحیه‌های مختلف از جمله گردن، پشت، شانه، شکم، ران، ساق پا و دیگر مناطق ایجاد شود. همچنین، علائم گرفتگی عضلانی از نظر دکتر درد عضلانی متنوع هستند و احتمال دارد از تنش عضلات، اختلالات عصبی، ورزش‌ سنگین، استرس، کمبود تغذیه تا مشکلات متابولیکی مختلف، همگی در ایجاد این وضعیت تأثیرگذار باشند.

گرفتگی عضلات چه علائمی دارد؟

علائم گرفتگی عضلات به‌طورکلی : شامل تغییرات ناخواسته در فعالیت عضلانی، انقباض ناگهانی و غیرارادی عضلات است. این علائم احتمال دارد به طور ناگهانی رخ دهند یا به‌صورت مداوم باشند.

انقباض ناخواسته و ناگهانی

عضلات به طور ناگهانی و شدید انقباض می‌کنند. این انقباضات می‌توانند به شکل لرزش یا رعشه‌های موقتی در عضلات ظاهر شوند. . همچنین عضلات دچار انقباض ناخواسته می‌شوند، به‌طوری‌که فرد احساس می‌کند عضله به طور خودکار به حالت انقباض درآمده است.انقباض ناخواسته یکی از علائم درگرفتگی عضلانی است که به معنای انقباض یا انقباض غیرارادی و بدون کنترل عضلانی توسط شخص است. در این وضعیت، عضلات بدون هیچ‌گونه فرمان یا قراردادن توسط فرد، به طور ناگهانی و خودکار به حالت انقباض درمی‌آیند. این انقباض‌ها می‌توانند به‌صورت یکباره یا به‌صورت متوالی رخ دهند.

انقباض‌های ناخواسته ممکن است در ناحیه‌های مختلف بدن رخ دهند، از جمله اندام‌ها، پشت، گردن، صورت و حتی عضلات داخلی مانند عضلات روده. این انقباض‌ها معمولاً باعث اختلال در حرکت عضلات و احساس تنش و ناراحتی می‌شوند.توجه داشته باشید که انقباض ناخواسته احتمال دارد ناشی از عوامل مختلفی مانند اختلالات عصبی، تحریکات نامناسب عضلات، استرس، کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی و دیگر عوامل باشد. برای تشخیص دقیق و مدیریت این وضعیت، توصیه می‌شود برای درمان گرفتگی عضلات گردن به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.

درد شدید

اسپاسم عضلانی معمولاً به درد منجر می‌شود. اسپاسم عضلانی به انقباض ناخواسته و شدید عضلات منطقه‌ای خاص اشاره دارد، که می‌تواند به علت تغییرات در تعادل الکترولیتی، فشار غیر مناسب بر عضلات، کمبود خون‌رسانی، آسیب عصبی و دیگر عوامل ایجاد شود. این انقباضات عضلانی باعث تنش و کشش عضلات می‌شوند و این تنش‌ها می‌توانند به درد منجر شوند. درد ممکن است به شکل تیز یا خفیف، مداوم یا تشدید شده، در مناطق مختلف بدن احساس شود. در برخی موارد، این درد احتمال دارد به شکل آنژین (درد صدری) در ناحیه قفسه سینه تجربه شود.

فشار عضلانی نامناسب درگرفتگی عضلانی

برای توضیح بهتر، فرض کنید که شما یک ورزشکار هستید که در حال انجام تمرین‌های وزنه‌برداری هستید. اگر در زمان تمرین، عضلات به طور مداوم و بدون استراحت کافی فشار و تنش را تحمل کنند، این ممکن است باعث تحریک عصب‌های عضلانی شده و انقباض ناگهانی عضلات را ایجاد کند. این انقباض‌ها معمولاً با درد و احساس تنش همراه می‌شوند و به‌عنوان گرفتگی عضلانی شناخته می‌شوند.

فشار عضلانی نامناسب می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد، از جمله میزان فشار و تنش، طول زمانی که عضلات تحت‌فشار قرار دارند، و همچنین نحوه استراحت و بازیابی عضلانی بعد از فعالیت. برای جلوگیری از ایجاد گرفتگی عضلانی به علت فشار نامناسب، مهم است که به استراحت مناسب در طول تمرین‌ها، تنوع در فعالیت‌ها، تقسیم‌بندی زمان تمرین و استفاده از تکنیک‌های تنفس مناسب توجه کنید. همچنین، برنامه‌های تمرینی را با راهنمایی مربیان تجربه کرده طراحی و اجرا کنید تا جلوی وقوع این وضعیت را بگیرید.

در ورزشکاران، اسپاسم عضلانی احتمال دارد با علائم زیر همراه باشد:

• درد یا تنش شدید در مناطق مختلف عضلات ممکن است نشانه اسپاسم عضلانی باشد.
• مناطق تحت‌تأثیر اسپاسم احتمال دارد سفت و تنش داشته باشند.
• اسپاسم عضلانی می‌تواند باعث کاهش قوت و قدرت عضلات شود.
• ورزشکاران ممکن است در تنظیمات عصبی عضلانی و کنترل حرکتی تغییراتی را تجربه کنند که منجر به تغییر در عملکرد عضلات می‌شود.
• افراد احتمال دارد تحمل کمتری به تمرینات ورزشی داشته باشند و به‌سرعت خسته شوند.
• در موارد شدید، اسپاسم عضلانی ممکن است به تشنج‌های عضلانی و انقباضات ناخواسته منجر شود.

کمبود مواد مغذی از علائم درگرفتگی عضلانی

کمبود مواد مغذی می‌تواند یکی از عواملی باشد که به ایجاد گرفتگی عضلانی منجر شود. مواد مغذی از جمله ویتامین‌ها، مواد معدنی و سایر ترکیبات موردنیاز برای فعالیت صحیح عضلات و عملکرد بهینه آنها هستند.

در زیر علائمی که احتمال دارد ناشی از کمبود مواد مغذی و ایجاد گرفتگی عضلانی باشد را برای شما آورده‌ایم

• کمبود مواد مغذی می‌تواند باعث کاهش قوت و قدرت عضلات شود و در نتیجه عملکرد آنها را مختل کند.
• کمبود مواد مغذی می‌تواند به کاهش انرژی و احساس خستگی عمومی منجر شود.
• عدم تأمین مواد مغذی موردنیاز می‌تواند به تنش و درد در عضلات منجر شود و در نتیجه گرفتگی عضلانی ایجاد شود.
• کاهش تحمل به فعالیت: کمبود مواد مغذی می‌تواند باعث کاهش تحمل به فعالیت‌های جسمانی و ورزشی شود.
• در موارد شدید کمبود مواد مغذی ممکن است تشنج‌ها و انقباضات ناخواسته در عضلات ایجاد شود.
• مواد مغذی موردنیاز برای حفظ تعادل الکترولیتی و کوارتزی‌ها (مواد شیمیایی مهم در تنظیم فعالیت عصبی و عضلانی) هستند. کمبود آنها می‌تواند به علل ایجادگرفتگی عضلانی منجر شود.

اختلالات عصبی از علائم درگرفتگی عضلانی

اختلالات عصبی می‌توانند یکی از عوامل مهمی باشند که به ایجاد گرفتگی عضلانی منجر شوند. عصب‌ها نقش مهمی در کنترل عملکرد عضلات دارند و هر اختلال در سیستم عصبی می‌تواند باعث عدم کنترل صحیح حرکات عضلانی شده و به نوبه خود باعث انقباضات ناخواسته و در نتیجه گرفتگی عضلانی شود.

در زیر علائمی که احتمال دارد ناشی از اختلالات عصبی و ایجاد گرفتگی عضلانی باشد را توضیح می‌دهم:

• اختلالات در سیستم عصبی می‌توانند منجر به انقباضات ناخواسته و غیر کنترلی عضلات شوند. این انقباضات معمولاً با درد و تنش در مناطق مختلف عضلات همراه هستند.
• اختلالات عصبی ممکن است به تشنج‌ها و انقباضات شدید و ناگهانی در عضلات منجر شوند.
• اختلالات در عصب‌ها می‌توانند باعث کاهش قدرت و کنترل عضلات شوند و در نتیجه باعث گرفتگی عضلانی می‌شوند.
• اختلالات عصبی می‌توانند باعث محدودیت در حرکت و کنترل دقیق حرکات عضلانی شوند.

استرس و اضطراب از عوامل ایجاد درگرفتگی عضلانی

استرس و اضطراب می‌توانند به یکی از عوامل مهمی تبدیل شوند که به ایجاد اسپاسم عضلانی منجر می‌شوند. این دو وضعیت عاطفی می‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر سیستم عصبی و عضلات تأثیر بگذارند و باعث انقباضات ناخواسته و تنش شدید در عضلات شوند.

در زیر علائمی که احتمال دارد ناشی از استرس و اضطراب و ایجاد گرفتگی عضلانی باشد را برای شما توضیح می‌دهم:

• استرس و اضطراب می‌توانند منجر به انقباض ناخواسته و شدید عضلات شوند که باعث تنش عضلانی می‌شود.
• فرد ممکن است احساس تنگی، فشار و تنش در ماهیچه‌ها و مناطق مختلف بدن داشته باشد.
• استرس و اضطراب می‌توانند به کاهش تمرکز، تغییر در حالت ذهنی و کاهش حس پذیرش از بدن منجر شوند.
• استرس و اضطراب احتمال دارد تغییرات در نحوه تنفس ایجاد کنند که باعث تنش عضلانی نیز می‌شود.
• استرس و اضطراب به ماهیچه‌ها و سیستم عصبی تأثیرات مستقیم دارند و می‌توانند به نوبه خود باعث ایجاد و افزایش علائم وگرفتگی عضلانی شوند.

اختلالات متابولیکی از علائم درگرفتگی عضلانی

در زیر علائمی که ممکن است ناشی از اختلالات متابولیکی و ایجاد گرفتگی عضلانی باشند را برای شما توضیح می‌دهیم:

• اختلالات متابولیکی احتمال دارد باعث کاهش توانایی عضلات در تولید انرژی شوند و در نتیجه قدرت عضلات کاهش پیدا کند.
• کاهش توانایی تولید انرژی و تجمع مواد زائد می‌تواند باعث تنش و درد در عضلات شود.
• در اثر اختلالات متابولیکی، توانایی عضلات در تحمل به فعالیت‌های جسمانی کاهش می‌یابد.
• اختلالات متابولیکی می‌توانند تغییرات در کنترل عصبی-عضلانی ایجاد کنند که به انقباضات ناخواسته و تنش عضلانی منجر می‌شود.
• در موارد شدید، اختلالات متابولیکی می‌توانند به تشنج‌ها و انقباضات ناخواسته در عضلات منجر شوند.

علائم اسپاسم  قلب کدام‌اند؟

اسپاسم عضلانی قلب به عبارتی تنگی عضلانی عروق کرونر (عروقی که خون به عضله قلب می‌رسانند) است و به دلیل کاهش یا انقباض ناگهانی این عروق، منجر به کمبود خون و اکسیژن به عضله قلب می‌شود. این وضعیت معمولاً با درد قفسه سینه (آنژین صدری) همراه است و می‌تواند به حمله قلبی (امی، انفارکتوس میوکارد) منجر شود.

علائم اسپاسم عضلانی در قلب عبارت‌اند از:

• درد شدید یا فشار در قفسه سینه، به طور معمول در ناحیه میانی و پشت سینه احساس می‌شود. این درد می‌تواند به گردن، بازوها، شانه‌ها، شکم یا فک منتقل شود.
• احساس تنگی نفس، سختی در تنفس و احساس نیاز به تنفس عمیق
• افزایش تعریق، عرق سرد و خستگی، همچنین احتمال سرفه احتمال
• احساس تهوع، استفراغ یا علائمی شبیه به گیجی ممکن است از علائم همراه باشد.
• افزایش احساس ضعف، خستگی و کاهش توانایی در انجام فعالیت‌های روزانه نیز می‌تواند علائمی از اسپاسم عضلانی قلب باشد.

علائم اسپاسم گردن چیست؟

علائم های گرفتگی عضلانی در منطقه گردن می‌تواند به دلیل تنش عضلات، اسپاسم عضلانی یا شرایط دیگری ایجاد شود. این علائم ممکن است از درد و تنش گردن شروع شده و به سایر ناحیه‌ها ادامه یابد. گرفتگی عضلانی در منطقه گردن به معنای انقباض ناخواسته و شدید عضلات اطراف گردن و ناحیه سر است. این انقباض‌های ناخواسته می‌توانند به علت مجموعه‌ای از عوامل ایجاد شوند که به تغییرات در عصبی عضلانی و عوامل متابولیکی بازمی‌گردد.

در ادامه، علائمی که احتمال دارد به علت گرفتگی عضلانی در منطقه گردن تجربه شوند، آورده شده‌اند:

• درد گردن
• درد شدید، تیز یا تیره در ناحیه گردن ممکن است از گرفتگی عضلانی ناشی شود.
• محدودیت حرکت
• اسپاسم و تنش عضلانی احتمال دارد منجر به محدودیت در حرکت گردن شود، به‌خصوص در حرکاتی که تنش بیشتری را به عضلات وارد می‌کنند.
• سردرد
• گرفتگی عضلانی در منطقه گردن ممکن است به سردرد ایجاد شده از عصب‌های درگیر در منطقه گردن منجر شود.

علائم اسپاسم پا چیست؟

علائم اسپاسم عضلانی در منطقه پا احتمال دارد  به علت فشار غیر مناسب بر عضلات یا شرایط دیگر ایجاد شوند. این علائم ممکن است از درد و تنش پا شروع شده و به نواحی دیگر امتداد یابند. در ادامه، علائمی که ممکن است به علت اسپاسم عضلانی در منطقه پا تجربه شوند، آورده شده‌اند:

• عضلات پا به شکل سفت و متمایل به اسپاسم درآیند.
• منجر به محدودیت در حرکت پا می‌شود، به‌خصوص در حرکاتی که تنش بیشتری را به عضلات وارد می‌کنند.
• گرفتگی عضلانی می‌تواند باعث احساس لرزش یا لرزش ناخواسته در پا شود.
• گرفتگی عضلانی ممکن است به نواحی دیگر بدن نیز تسری پیدا کند، مانند بازوها، شانه‌ها و پشت.
• عضلات پا به‌سرعت خسته می‌شوند و افراد ممکن است تحمل کمتری به فعالیت‌های ورزشی یا روزمره داشته باشند.
• اسپاسم عضلانی ممکن است باعث کاهش قوت و قدرت عضلات پا شود.

علائم  اسپاسم کمرچیست؟

علائم های گرفتگی عضلانی در منطقه کمر می‌تواند به دلیل شیوه نادرست در حرکت‌ها، یا شرایط دیگری ایجاد شود. این علائم ممکن است از درد کمر شروع شده و به سایر نواحی نیز انتقال یابد. در ادامه، علائمی که ممکن است به علت گرفتگی عضلانی در منطقه کمر تجربه شوند، آورده شده‌اند:

• درد شدید، تیز یا تیره در ناحیه پایین کمر ممکن است از گرفتگی عضلانی ناشی شود.
• عضلات کمر به شکل سفت و متمایل به اسپاسم درآیند.
• اسپاسم عضلانی ممکن است منجر به محدودیت در حرکت کمر شود، به‌خصوص در حرکاتی که تنش بیشتری را به عضلات وارد می‌کنند.
• گرفتگی عضلانی ممکن است به سایر نواحی بدن نیز ادامه یابد ، مانند بازوها، شانه‌ها و پشت.
• عضلات کمر به‌سرعت خسته می‌شوند و افراد احتمال دارد تحمل کمتری به فعالیت‌های روزانه داشته باشند.
• اسپاسم عضلانی ممکن است باعث کاهش قدرت و قوت عضلات کمر شود.

علائم اسپاسم شکم چیست؟

علائم اسپاسم عضلانی در منطقه شکم احتمال دارد باعث یبوست شوند. این علائم ممکن است از درد در منطقه شکم شروع شده و به سایر مناطق شکم یا حتی به نواحی دیگر امتداد یابد. در ادامه، علائمی که احتمال دارد به علت گرفتگی عضلانی در منطقه شکم تجربه شوند، آورده شده‌اند:

• اسپاسم عضلانی ممکن است باعث تغییرات در حرکات روده‌ای شود.
• احساس سنگینی، تپش و یا پریشانی در منطقه شکم نیز احتمال دارد به علت اسپاسم عضلانی باشد.
• اسپاسم عضلانی احتمال دارد باعث بلندی معده و ایجاد نفخ در شکم شود.
• تغییرات در الگوی تنفس احتمال دارد به دلیل تنش عضلانی یا اسپاسم در منطقه شکم رخ دهد.

علائم اسپاسم عصبی چیست؟

اسپاسم عضلانی عصبی احتمال دارد ناشی از عوامل مختلفی مثل اختلال در ارتباط عصبی-عضلانی، تحریک غیر مناسب عصب‌ها یا عوامل متابولیکی باشد. اسپاسم عضلانی عصبی معمولاً به‌صورت ناگهانی و بدون کنترل ایجاد می‌شود و می‌تواند باعث علائم مختلف شود. در ادامه، علائمی که احتمال دارد به علت اسپاسم عضلانی عصبی تجربه شوند، آورده شده‌اند:

• اگر اسپاسم‌های عضلانی در ناحیه قفسه سینه یا عضلات تنفسی رخ دهند، احتمال دارد تنگی نفس به وجود آید.
• در برخی موارد، اسپاسم عضلانی می‌تواند تغییرات در ضربان قلب ایجاد کند.
• اسپاسم عضلانی ممکن است باعث اختلال در کنترل عادی عضلات و حرکات شما شود.

علائم اسپاسم اسکلتی چیست؟

علائم اسپاسم اسکلتی احتمال دارد به دلیل فعالیت فیزیکی زیاد، نقص تغذیه، استرس و شرایط دیگری ایجاد شوند. این علائم احتمال دارد از درد و ناراحتی مختلف شروع شده و به نواحی دیگری از بدن انتقال یابند. در ادامه، علائمی که ممکن است به علت اسپاسم عضلات اسکلتی تجربه شوند، آورده شده‌اند:

• سفتی عضلات
• احساس  سفتی و کشش در عضلات امکان‌پذیر است.
• محدودیت حرکت
• اسپاسم عضلانی احتمال دارد منجر به محدودیت حرکت در نواحی مختلف بدن شود.
• احساس سنگینی و خستگی
• عضلات متأثر از اسپاسم احتمال دارد به‌سرعت خسته شده و احساس سنگینی کنند.
• تغییر در الگوی تنفس
• اگر اسپاسم عضلانی در مناطق تنفسی ایجاد شود، ممکن است تغییرات در الگوی تنفس شما رخ دهد.
• اختلالات خواب
• اسپاسم عضلانی احتمال دارد باعث اختلال در خواب شما شود و باعث بی‌خوابی یا خواب آرام‌نشدن شود.
• تغییر در پوست
• پوست در ناحیه‌های متأثر ممکن است به طور موقت تغییراتی مانند قرمزی یا تورم نشان دهد.

سخن پایانی

علائم اسپاسم عضلانی احتمال دارد در هر گروه سنی ایجاد شود، اما در برخی موارد، خطر ایجاد مشکلات جدی‌تر در گروه‌های سنی خاص بیشتر است. این موارد به تعداد عواملی مانند سلامت عمومی، سطح فعالیت جسمانی، تغذیه، عوامل زندگی، وجود اختلالات مرتبط با عضلات و سیستم عصبی و… بستگی دارد .اگر علائم مشابه تجربه می‌کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق‌تری تعیین و راهنمایی مناسب در خصوص مدیریت و درمان دریافت کنید.

در مواجهه با این وضعیت، شناخت و آگاهی از علائم گرفتگی عضلانی می‌تواند به ما در تشخیص، مدیریت و کنترل بهتر آن کمک کند. از تغذیه مناسب و تمرین‌های استراحتی تا مشاوره پزشکی، ابزارهای مختلفی وجود دارند که ما را در مقابله با این اختلال قدرت بخشند.

دکتر فرزاد مریخ بیات

جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو