درد در ساق پا گاهی برای ما اتفاق می افتد. اما آیا درد ساق پا ارتباطی به سرطان دارد؟ نگران نباشید؛ قرار نیست هر درد ساق پایی نشانه سرطان باشد! درد در ساق پا معمولاً گذراست، به زودی تمام می‌شود و اصلاً جای نگرانی ندارد، اما اگر این درد ادامه دار بود و با روش‌های خانگی بهبود پیدا نکرد، باید درد ساق پا و سرطان بطور همزمان را جدی بگیرید و به متخصص مراجعه کنید. درد ساق پا می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری در بدن باشد.
ما قصد داریم ارتباط میان سرطان استخوان و درد در ساق پا را بررسی کنیم و “برای درد ساق پا به چه پزشکی مراجعه کنیم” صحبت کنیم؛ با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
- 1 آیا درد ساق پا و سرطان به هم مرتبط اند؟
- 2 علت درد ساق پا و سرطان چیست؟
- 3 علائم سرطان استخوان پا
- 4 روش‌های تشخیص درد ساق پا و سرطان
- 5 عکس سرطان پا
- 6 درمان سرطان استخوان پا
- 7 چرا باید درد ساق پا و سرطان را جدی بگیریم؟
- 8 علت درد ساق پا در زنان چیست؟
- 9 آیا درد ساق پا و ورم در خانم‌های باردار نشان دهنده سرطان است؟
- 10 آیا درد کف پا نشانه سرطان است؟
- 11 سخن پایانی
آیا درد ساق پا و سرطان به هم مرتبط اند؟
درد، در هر قسمت از بدن یک نشانه است که در صورت تکرار باید آن را جدی گرفت. درد گاه جزئی و گذراست و گاهی مدام تکرار می‌شود و به ما هشدار می‌دهد که با مراجعه به پزشک، علت را بیابیم و درد را چاره کنیم. یک مثال آن درد در ساق پا است که شاید شما هم تجربه آن را داشته باشید.
درد پا معمولاً جدی نیست و نباید از بابت آن نگران بود؛ مگر آنکه در یک دوره زمانی دائماً تکرار شود. تکرار طولانی مدت درد در ساق، نیاز به بررسی‌های پزشک دارد.
گاهی ساق پای شما درد می‌گیرد و این درد پس از چند دقیقه کمتر می‌شود و به مرور به پایان می‌رسد. اگر بار اول نیست که این درد به سراغ‌تان آمده و می‌بینید که هر از گاهی درد در ساق برایتان اتفاق می‌افتد، آن را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید.
درد ساق پا و سرطان، بی‌ارتباط با یکدیگر نیستند؛ این درد، یکی از نشانه‌های سرطان استخوان است که به عنوان یک سرطان بسیار نادر شناخته می‌شود. البته همیشه قرار نیست درد در ساق پا ناشی از سرطان باشد؛ پس نگران نباشید و اجازه دهید پزشک با آزمایشات بالینی علت این درد را کشف و در این باره اظهارنظر کند.
اما سوال مهمی که احتمالاً در ذهن شما هم ایجاد شده این است که سرطان و درد ساق چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟ ارتباط درد ساق با سرطان، در تغییرات سلول‌های استخوان است. آن تغییری که در سلول‌های استخوان می‌بینید، گاه عامل سرطان است و زمینه را برای رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی مهیا می‌سازد.
ربط دیگر این عارضه، بحث متاستاز و پیشرفت سلول‌های سرطانی است. گاهی سرطان کبد، روده‌ها و کلیه را درگیر کرده و آرام آرام به استخوان متاستاز می‌دهد و استخوان را هم درگیر می‌کند.
علت درد ساق پا و سرطان چیست؟
علت این درد واضح و مشخص نیست. آنطور که به نظر می‌رسد، فاکتورهای ارثی نقش مهمی در ابتلا به این بیماری دارند اما بسیاری از محققان، قرار گرفتن در معرض تابش خورشید را مهمترین عامل ابتلا به این بیماری می‌دانند.
عوامل موثر در ایجاد درد در ساق و کنسر:
سندرم ژنتیکی
عوامل ژنتیکی از طریق خانواده به فرد منتقل می‌شود. سندرم Li-Fraumeni و سندرم تومور شبکیه ارثی، خطر بروز سرطان استخوان را در افراد افزایش می‌دهد.
پاژه استخوانی
بیماری پاژه استخوانی معمولاً سالمندان را درگیر می‌کند. افراد مسنی که به این بیماری مبتلا هستند، بیش از سایرین در معرض ابتلا به سرطان استخوان هستند.
پرتودرمانی
پرتودرمانی، روشی موفق برای از بین بردن سلول‌های سرطانی است. البته پرتودرمانی مختص بیماران سرطانی نیست و این روش، در درمان دیگر بیماری‌ها نیز کارایی دارد. بیمارانی که به منظور پرتودرمانی در معرض دوز بالای اشعه قرار می‌گیرند، با ریسک بالاتری از ابتلا به درد ساق و کنسر استخوان مواجه خواهند شد.
علائم سرطان استخوان پا
سرطان استخوان مثل هر سرطان دیگری به علت رشد غیر عادی سلول‌ها در استخوان‌های بدن به وجود می‌آید. مهمترین علائم سرطان استخوان، دردی است که ثابت نبوده و با راه رفتن بیشتر و بیشتر می‌شود. فرض کنیم سرطان، ساق پا را درگیر کرده است؛ در این صورت، ساق به شدت دچار درد می‌شود.
به نقل از وب سایت پزشکی (medicalnewstoday): «سرطان استخوان می‌تواند دو نوع باشد: اولیه و ثانویه. نوع اولیه از بافت استخوان شروع می‌شود، ولی نوع ثانویه در جای دیگری از بدن به وجود میاد و بعد به استخوان سرایت می کند. سرطان‌های اولیه استخوان خیلی کم‌‌یابن، فقط 0.2 درصد از کل سرطان‌ها رو تشکیل می‌دن، ولی پاها یکی از مکان های رایج برای این نوع سرطان هستند.»
وقتی از درد در ساق پا صحبت می‌کنیم، منظورمان دردی است که در قسمت ساق پا یعنی در طول استخوان درشت نی (استخوان جلوی پا) ایجاد می‌شود. بسیاری از ورزشکاران به ویژه دونده‌ها و یا سربازانی که رژه می‌روند، این درد را تجربه کرده اند.
فعالیت و درگیری ماهیچه پا در این افراد، در مقایسه با دیگران بیشتر است و احتمال کشش و التهاب استخوان‌ها در نواحی اطراف پا و تاندون‌های پا در این گروه از افراد همیشه وجود دارد در نتیجه بیش از بقیه در معرض درد در ساق پا هستند.
البته گاهی پیش می آید که شما احساس می کنید ماهیچه ساق پایتان داغ شده و دمای آن بیش از حد طبیعی است اگر دچار چنین وضعیتی می شوید توصیه میکنم حتما مقاله علت داغ شدن ماهیچه ساق پا را مطالعه بفرمایید. مهمترین نشانه‌های درد ساق پا، دردی است که در قسمت‌های درونی و بیرونی پا احساس می‌شود.
این درد در حین فعالیت و یا بعد از انجام ورزش شدت می‌یابد، در هنگام لمس نیز حس می‌شود و به طور کلی ماهیچه‌های پا را درگیر می‌کند. البته ضعف و بی‌حسی را نیز باید به این موارد اضافه کنیم.
درد در ساق پا و سرطان، کمی با درد در ساق پای معمولی متفاوت است. اولاً که مدت زمان آن طولانی‌تر است و ثانیاً این درد شب هنگام بیشتر احساس می‌شود.
وقتی استخوان درشت نی که میان زانو و استخوان مچ پا قرار گرفته دچار سرطان استخوان پا می‌شود، درد در ساق به وضوح حس خواهد شد. تحمل کردن این درد، کمی دشوار است؛ همانطور که دست و پنجه نرم کردن با بیماری سرطان، سختی‌های خاص خود را دارد و صبر و حوصله فراوانی می‌طلبد.
در موارد شدید؛ تومور به شکل یک برجستگی در ساق مشاهده می‌شود. در بیماری سرطان استخوان پا، بیمار توانایی راه رفتن را از دست می‌دهد و با دردی که در این ناحیه احساس می‌کند، دچار لنگی می‌شود. به مرور می‌بینیم که بیمار قادر به راه رفتن نیست و حتی نمی‌تواند سر پای خود بایستد.
دیگر علائم سرطان استخوان پا:
-
- تب
- لرز
- احساس سرما
- کاهش وزن سریع
- از دست دادن اشتها
- تعریق در هنگام خواب
نشانه‌های سرطان استخوان پا به مرور زمان شدت می‌یابد و اوضاع وخیم‌تر می‌شود. وقتی سرطان، درشت نی را درگیر می‌کند، اعصاب تحت فشار قرار می‌گیرند و این عامل التهاب قسمت تحتانی پا یعنی کف پا است. با پیشرفت این بیماری، استخوان‌ها ضعیف می‌شوند و احتمال شکستگی در آن‌ها چندین برابر خواهد شد.
روش‌های تشخیص درد ساق پا و سرطان
اولین قدم برای تشخیص درد ساق و کنسر، بررسی مجموعه سوابق بیمار است. پزشک با کسب اطلاعات بیشتر درباره وضعیت جسمانی بیمار، با قطعیت بیشتری در این باره اظهار نظر خواهد کرد. معاینه فیزیکی، دومین مرحله تشخیص این بیماری است. اما از این دو مهم‌تر، بررسی آزمایشات عکسبرداری است که به تشخیص قطعی سرطان استخوان کمک بزرگی می‌کند.
آزمایشات تصویربرداری شامل:
-
- اشعه ایکس: اشعه ایکس وجود تومور را نشان می‌دهد و اندازه آن را مشخص می‌کند.
- سی تی اسکن کامپیوتری: محل توده‌های سرطانی را به خوبی نمایان می‌سازد.
- ام آر آی: ام آر آی، از پیشرفته‌ترین روش‌های تصویربرداری است که با تشدید مغناطیس (MRI) بافت‌های داخلی بدن را نشان می‌دهد.
- اسکن PET: در ابتدا گلوکز رادیواکتیو به داخل رگ‌ها تزریق می‌شود و پس از انباشت مواد رادیواکتیو در استخوان، اسکنر تومور را شناسایی خواهد کرد.
تشخیص سرطان استخوان با آزمایش خون:
برای تشخیص سرطان استخوان، روش‌های متعددی وجود دارد که غربالگری سرطان و آزمایش خون یکی از مهمترین آن‌ها است. آزمایش خون بیماران مبتلا به استئوسارکوم و سارکوم یوئینگ، میزان آلکالین فسفاتاز و لاکتات دهیدروژناز بالا است که این می‌تواند زنگ خطری برای وجود سلول‌های سرطانی باشد. البته نه همیشه!
بگذارید با یک مثال توضیح دهیم. میزان آلکالین فسفاتاز در بدن کسانی که به تازگی با شکستگی استخوان مواجه شده اند، بیش از حد طبیعی است. همچنین اگر به آزمایش خون کودکانی که در سن رشد هستند دقت کنید، متوجه بالا بودن آلکالین فسفاتاز خواهید شد. پس نمی‌توان به طور قطع گفت که بالا بودن آلکالین فسفاتاز و لاکتات دهیدروژناز حتماً وجود سرطان در استخوان پا را تایید می‌کند.
عکس سرطان پا
سرطان‌های استخوان انواع مختلفی دارند که برای تشخیص دقیق و ارایه راهکار درمانی مناسب نیاز است به کلینک های تخصصی و بیمارستان های مجهز برای گرفتن عکس جهت تشخیص سرطان پا مراجعه کنید. اگر دلایل نگران کننده ای که در بالا ذکر کردیم را در خود احساس می کنید و نیاز به گرفتن عکس سرطان پا دارید یا هر دلیل دیگری شما را نگران کرده است، مهم است جهت بررسی ها و اقدامات لازم به پزشک مراجعه کنید.
درمان سرطان استخوان پا
این درمان، به نوع بیماری بستگی دارد. پیشرفت و متاستاز سلول‌های سرطانی عامل تعیین کننده برای انتخاب نوع درمان سرطان است. چنانچه تومورهای سرطانی خوش خیم باشند، با مصرف دارو می‌توان آن‌ها را کنترل کرد و حتی آن‌ها را از بین برد. اما درمان تومورهای بدخیم به همین سادگی‌ها نیست و درمان‌های پیچیده‌تری لازم است.
روش های درمانی سرطان استخوان:
پرتودرمانی
با پرتودرمانی می‌توان تومورها را کوچک کرد و سلول‌های سرطانی را با استفاده از اشعه ایکس از بین برد.
شیمی درمانی
شیمی درمانی از رایج‌ترین روش‌های درمان سلول‌های سرطانی است که با سرعت بالایی در حال انتشارند.
جراحی
جراحی با هدف برداشتن تومورهای بدخیم و درمان آن‌ها انجام می‌شود. جراحی در کنار شیمی درمانی و پرتودرمانی موفقیت‌آمیز خواهد بود.
درمان سرطان ساق پا با روش جراحی دو نوع دارد؛ اول جراحی limb salvage است که در طی آن، جراح آن قسمت از استخوان را که سرطانی شده برمی دارد و به جای آن از استخوانی که از بخش‌های دیگر بدن برداشته و یا حتی از پروتز استفاده می‌کند. نوع دوم جراحی، قطع عضو است که به عنوان آخرین گزینه درمانی پیشنهاد می‌شود.
چرا باید درد ساق پا و سرطان را جدی بگیریم؟
همانطور که اشاره کردیم، مهمترین نشانه سرطان استخوان، درد است. دردی که با راه رفتن تشدید می‌شود و شب‌ها اوج می‌گیرد. اما نکته‌ای هست که نباید از آن غافل شویم و آن پیشرفت بدون علائم بیماری است که وضعیت را دشوار می‌کند.
در واقع بسته به اینکه محل تومورها کجاست و اندازه آن‌ها چقدر است، احتمال دارد توده تا مدت‌ها بدون نشانه خاصی پیشرفت کند. اگر بیمار با علائمی مثل درد ران و ساق پا (به طور ناگهانی) و یا لمس توده به دکتر مراجعه کند، با تشخیص به موقع بیماری، شانس موفقیت در درمان نیز افزایش می‌یابد.
از دیگر نشانه‌ها، تورم موضعی است که بیمار به سادگی می‌تواند آن را با لمس کردن تشخیص دهد. گاهی این بیماری موجب ضعیف شدن و شکستن استخوان‌ها می‌شود. وقتی استخوانی که در اثر سرطان ضعیف شده می‌شکند، درد خفیفی که تا مدت‌ها در اندام حس می‌شد، به یکباره شدت می‌یابد و غیر قابل تحمل می‌شود.
درد ساق پا و سرطان، نشانه‌های دیگری نیز دارد که بد نیست بدانید. مثلاً ضعف شدید، خستگی و کاهش وزن ناگهانی. در مراحل پیشرفته این بیماری، سلول‌های سرطانی به اعضای داخل بدن حمله می‌کنند که در این صورت با نشانه‌های جدیدی مواجه خواهیم بود. مثلاً با هجوم سلول‌های آلوده به ریه، بیمار مشکلات تنفسی را تجربه خواهد کرد.
علت درد ساق پا در زنان چیست؟
همچنان با شما هستیم با موضوع درد ساق و کنسر. در این قسمت می‌خواهیم درباره علت درد ساق پا در خانم ها با شما صحبت کنیم. درد ساق اغلب کوتاه مدت است و خیلی سریع بهبود می‌یابد؛ به ویژه اگر ناشی از اختلالات ماهیچه‌ای باشد. اما گاه این درد از مشکلی جدی (مثلاً لختگی خون) سرچشمه می‌گیرد که در این صورت باید هرچه سریعتر فکری برای درمان آن کرد.
علت درد ساق پا در خانم ها یکی و دوتا نیست. گاهی دلیل این درد، مشکلات مربوط به عضله ساق است. احساس سفت شدن عضله ساق و اسپاسم (اسب چارلی)، کشیدگی عضله پا و به عبارت دیگر کشیدگی گاستروکنمیوس داخلی، کوفتگی عضلات ساق در اثر ضربه دیدگی، کشیدگی عضله سولئوس و پاره شدن عضلات پلانتاریس، همه و همه می‌توانند علت درد ساق پا در خانم ها باشند.
دیگر علت‌های درد ساق پای خانم ها:
-
- لختگی خون: اگر رگ‌های عمیق ساق پا که آن‌ها را به عنوان ترومبوز ورید عمقی می‌شناسیم دچار خون لختگی شوند، درد، ورم، گرفتگی، قرمزی و گرما ساق را درگیر خواهد کرد. با توجه به خطرات احتمالی لخته خون (امکان جابجایی و حرکت لخته خون به ریه‌ها و قلب) بهتر است بیماران هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنند.
- عفونت استخوان: اگر درد ساق در خانم‌ها مبهم و دائمی باشد، می‌توان به عفونت استخوان شک کرد. اگرچه درد در ساق پا ناشی از عفونت، نادر است و در موارد معدودی اتفاق می‌افتد. این درد در کنار علائم دیگر مثل گرم شدن، تورم و قرمزی ظاهر می‌شود.
- پوپلیتئال: تاندون رکبی یا پوپلیتئال، همانی است که استخوان ران را به عضلات پوپلیتئال پیوند زده و چرخیدن و خم شدن زانو را کنترل می‌کند. درد تاندونیت پوپلیتئال، در بالاترین قسمت ساق احساس می‌شود. این درد با پیاده روی و دویدن شدت می‌یابد.
- گرفتگی رگ‌های پا: گرفتگی رگ‌های پا ناشی از بیماری شریانی محیطی، در اثر کاهش جریان خون در شریان‌ها رخ می‌دهد. این درد در واقع ناشی از انسداد رگ‌ها به دلیل باریک شدن شریان در بخش میانی ران یا زانو ایجاد می‌شود.
- پارگی آشیل: بزرگ‌ترین تاندون بدن، تاندون آشیل است که در صورت استفاده بیش از حد، تحریک می‌شود. پارگی تاندون آشیل، با درد شدید در قسمت پشتی پا همراه است و امکان تحمل وزن را بسیار سخت و دشوار خواهد کرد.
- کیست بیکر: کیست بیکر، مجموعه‌ای از مایع مفصل زانو است که در اثر آرتروز در پشت زانو جمع می‌شود. با پاره شدن این کیست، مایع به درون ساق نشت کرده و درد و تورم ایجاد می‌شود.
- فشردگی عصب: فشار بر دو عصب پرورون و عصب سورال منجر به درد ساق در خانم‌ها خواهد شد. سوزن سوزن شدن و بی‌حسی از دیگر علائم فشردگی عصب هستند.
- شکستگی استخوان: ترک خوردن یا شکستگی یکی از استخوان‌های ساق پا، علت درد ساق پا در خانم ها است. گاهی این درد با تورم و ناهنجاری ظاهر می‌شود.
آیا درد ساق پا و ورم در خانم‌های باردار نشان دهنده سرطان است؟
بسیاری از خانم‌های باردار با درد در ساق پا در دوران بارداری مواجه می‌شوند. گاهی این درد با تورم همراه است و خانم‌ها را نگران می‌کند که مبادا یک تومور سرطانی در پایشان جا خوش کرده باشد! وقتی آن‌ها به پزشک مراجعه می‌کنند و نگرانی خود را درباره علت ورم ساق با پزشک در میان می‌گذارند، با پاسخ‌های امیدوارکننده‌ای مواجه می‌شوند که درد ساق پای آن‌ها ارتباطی با درد ساق پا و سرطان ندارد.
بسیاری از پزشکان، علت درد در ساق پا در دوران بارداری را خستگی عضلات ساق در اثر اضافه وزن عنوان می‌کنند و از بانوان می‌خواهند که ضمن کاهش مصرف نمک، ترجیحاً موقع نشستن پایشان را آویزان نکنند. (میزان غلظت کلسیم نیز می‌تواند دلیل ورم ساق پا در دوران بارداری باشد.)
آیا درد کف پا نشانه سرطان است؟
همانطور که می‌دانید تکثیر و رشد غیر قابل کنترل سلول‌ها که در اثر تغییرات ژنتیکی و دگرگونی رخ داده، باعث ایجاد سرطان در بخش‌های مختلف از بدن یا استخوان‌ها خواهد شد. سرطان استخوان به استخوان‌های بدن از جمله استخوان‌های پا آسیب می‌رساند. اینجاست که بیمار درد شدیدی را در نواحی گوناگون مثلاً کف پا احساس می‌کند.
درد کف پا و سرطان با یکدیگر ارتباط نزدیکی دارند. تومور یا سرطان استخوان، گاهی یک تومور استخوان اولیه است (یعنی از همان ابتدا در استخوان تشکیل شده است.) گاهی هم ممکن است متاستاز استخوان باشد. بدین معنا که سرطان از دیگر قسمت‌های بدن به استخوان شیوع یافته است. متاستاز استخوان ناشی در اثر ابتلا به سرطان ریه، پروستات، پستان، کلیه و تیروئید ایجاد می‌شود.
سخن پایانی
همراه شما بودیم با بررسی ارتباط درد ساق پا و سرطان. علت این درد، علائم سرطان استخوان، درد کف پا و سرطان، علت درد ساق پا در خانم ها، تشخیص و درمان درد ساق و کنسر و… از مهمترین موضوعاتی بود که در اینجا مطرح شد. امیدواریم آنچه گفته شد، مفید بوده باشد.
همه ما می‌دانیم که راز درمان سرطان، تشخیص زودهنگام آن است. اگر درد در ساق پای شما مداوم شده و با علائم مشکوک دیگری همراه است، حتماً به پزشک مراجعه کنید و از او مشورت بگیرید. همانطور که گفتیم، معمولاً درد ساق نگران کننده نیست با این حال اظهارنظر قطعی، بر عهده پزشک شما است. کلینیک ما می‌تواند به سوالات و ابهامات ذهنی شما پاسخ دهد و اطلاعات بیشتری را در این باره به استحضار برساند؛ بنابراین با ما تماس بگیرید.
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو